De jaarlijkse Algemene Beschouwingen van 2019 en de voorjaarsnota van 2020 tijdens de Statenvergadering van 28/29 mei 2020. GroenLinks wil de groene investeringen naar voren halen alsmede het Cultuurfonds Zeeland.

De V van versnellen, de N van neutraal en de R van remmen. Hieronder leest u de inbreng van ons Statenlid Gerwi Temmink.

Voorzitter,

225 pagina’s aan verantwoording over 2019 en ook nog eens 54 om vooruit te kijken via de voorjaarsnota 2020. Gedegen werk. Complimenten en dank hiervoor. GroenLinks onderschrijft de aanbevelingen van de accountant en auditcommissie en gaat akkoord met de voorgestelde bestemmingen van het positieve resultaat.

Hoe wij als GroenLinks verder naar die cijfers kijken? Altijd een uitdaging dat goed te verwoorden. Zo gebruikten wij als eens de kleuren van het stoplicht, duimpjes omhoog of omlaag, likes of abc-tjes. Dit jaar hanteer ik een schakelaar: de V, de N of de R.  

De jaarrekening geeft een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van baten en lasten over 2019 en de balans klopt. Bovendien is alles rechtmatig tot stand gekomen. Zo’n verklaring van de accountant is erg belangrijk voor ons. Aan de andere kant verwacht je niets anders, aangezien GroenLinks staat voor een gedegen financieel beleid net als de provincie. De N van neutraal dus.

Op enkele – binnen de marges vallende – aandachtspunten na kloppen de cijfers. En daar waar GroenLinks scherp opgemerkt meende te hebben dat er nog zo’n 6 ton uit beeld was bleek er sprake van abusievelijk weggevallen getallen. Wel vraagt de fractie van GroenLinks aandacht voor de aanbevelingen: met het oog op de aanbestedingen, interne boekingen, P&C-cyclus, wijze van doelen formuleren en subsidies eenduidig boeken valt er immers nog winst te behalen evenals bij de uitwerking van de risicoafdekkingen. Daarom schakelt GroenLinks hier door naar de V van versnellen.  

VRAAG: GS geeft aan de aanbevelingen van de accountant 1 op 1 over te nemen. Kan GS toezeggen dat hier versneld aan gewerkt wordt? Is daar een tijdpad voor, te delen met PS?

Reactie GS: wij zijn hiermee gelijk gestart en PS krijgt verslag via de auditcommissie in het najaar.

Die risico’s voor de provincie brengen mij gelijk bij de R van op de rem trappen. De risicoparagraaf op zich is helder. Weerstandsvermogen en risicobuffer scoren boven de normen. GroenLinks wil hier echter wijzen op een niet genoemd risico, nl. dat van de RUD. Daar komen we later over te spreken, maar dat een robuuste RUD heel wat meer zal gaan kosten is o.i. helder.  

VRAAG: deelt GS dit idee?

Reactie GS: uit een stroom van woorden valt niet direct te destilleren of GS de RUD ook inschat als een risico op den duur, maar wordt wel duidelijk dat zij het met GroenLinks eens zijn dat hier in de (nabije) toekomst meer middelen voor nodig zullen zijn om te kunnen blijven voldoen aan de eisen.

Twee andere grote risico’s – corona en de niet komst van de marinierskazerne – vallen buiten de balansdatum, maar worden al aangehaald in de jaarstukken.

Voorzitter, daarmee maak ik gelijk de overstap naar de voorjaarsnota. Daarin wordt opgemerkt dat het lastig in te schatten is hoeveel kans concrete voorstellen maken, juist vanwege de coronacrisis. Elk Zeeuws bedrijf of instelling kampt daarmee. Ook elke Zeeuw.

Vanwege die onzekerheden lijkt het mijn fractie beter nu neutraal naar de voorjaarsnota te kijken en niet concreet in te zoomen op onderdelen. Wat dat betreft kijkt GroenLinks met belangstelling uit naar de toegezegde zomernota.

Voorzitter, op hoofdlijnen willen we nog een richtlijn meegeven voor die zomernota: werk aan de balans. Niet zozeer de financiële, maar zoek evenwicht tussen economie, ecologie en het welzijn van iedereen. GroenLinks heeft er begrip voor dat er vanwege corona hier en daar op de rem getrapt is, maar dat mag niet te lang duren. Uitdagingen als de energietransitie, de klimaatverandering, slimme mobiliteit en goede, betaalbare voorzieningen ten behoeve van zorg, onderwijs, OV en wonen zijn niet vervallen door corona. Integendeel. Zij bieden kansen.  

Wat wij als overheid in deze tijden in elk geval kunnen – en volgens GroenLinks ook moeten – doen is perspectief bieden. Het kabinet is duidelijk: we moeten ons uit deze crisis investeren. Voor GroenLinks is het net zo duidelijk: dat zal ook de provincie moeten doen. De maatschappelijke opgaven en programma’s bieden voldoende aanknopingspunten, ook om wat naar voren te halen.

VRAAG: is GS het met ons eens dat ook de provincie bij kan dragen aan snel herstel en dat het naar voren halen van investeringen een goede manier daartoe is?

VRAAG: Wil GS toezeggen om nog voor de zomer met een voorstel te komen over welke investeringen naar voren kunnen worden gehaald en wat daarvoor van PS nodig is?’

Reactie GS: GroenLinks heeft gelijk daar waar zij stelt dat de provincie middels investeren een belangrijke bijdrage kan leveren aan het herstel. Daarom hebben we al ingezet op het naar voren halen van geplande investeringen. Bedrijven waarschuwen echter ook: vooral op middellange termijn is behoefte aan werk en nu zijn evenmin direct alle benodigde materialen te verkrijgen. In de zomerbrief volgt meer.

Het moge duidelijk zijn: GroenLinks gaat ook hier voor de V van versnelling. Die V wil GroenLinks doortrekken naar het cultuurfonds. In de planning volgt de realisatie daarvan na de zomer. Maar net als tal van andere sectoren ervaart de cultuursector het gemis aan inkomsten en steun juist nu.

VRAAG: Kan GS toezeggen dat er via een voorstel tot een begrotingswijziging nog voor het zomerreces invulling gegeven wordt aan dat cultuurfonds?

Reactie GS: hier wil men zich wel hard voor maken, maar er zijn meerdere partijen die dat fonds moeten vullen. Bedoeling is dat het voorstel voor het provinciale deel behandeld wordt in PS van juli.

Tot slot: GroenLinks stelt het op prijs dat in de voorjaarsnota het begrip ‘Brede Welvaart’ wordt genoemd. Een belangrijk instrument om daar echt invulling aan te geven is de door het CBS gehanteerde ‘Monitor brede welvaart’. Als wij werk willen maken van brede welvaart is het in de ogen van GroenLinks van belang om ook als Provincie op die manier te gaan rapporteren. 

VRAAG: Maakt het opleveren van een ‘Zeeuwse Monitor brede Welvaart’ al deel uit van de plannen? Zo nee, kan worden toegezegd deze ambitie alsnog toe te voegen?’

Reactie GS: geen.

Nog 1 puntje: iedere Zeeuw heeft te maken met de effecten van corona. Velen staat het water aan de lippen. Alle kleine beetjes kunnen dan helpen.

VRAAG: Heeft GS al een aanzet gegeven tot het overgaan van versneld betalen van lokale facturen? Zo nee, is zij daartoe bereid? Gezien de bespreking van de jaarstukken hoeft dit geen probleem te zijn. GroenLinks zou zo’n versnelling in elk geval toejuichen.

Reactie GS: ja, hier heeft men al een start mee gemaakt. 60% van de facturen wordt inmiddels binnen een week betaald.

De fractie van GroenLinks heeft tegen amendementen van FvD – betrekking hebbende op de jaarstukken – gestemd. Zij wilden “geld dat nu nog over was op het project Sloeweg/Tractaatweg“ linea recta doorschuiven naar de bestemmingsreserve voor de tunnel omdat de WST meer dan 14 miljoen euro zou hebben bijgedragen. GroenLinks heeft hen gewezen op het provinciale financiële beleid, juist dankzij GroenLinks enkele jaren geleden nog eens aangescherpt: indien op een afgesloten project geld over is, dan gaat dat naar de Algemene Reserve opdat PS zelf kunnen beslissen waaraan het later uitgegeven kan worden. Bovendien klopte hun verhaal inhoudelijk niet (al klonk het populair voor de bühne). De WST heeft maar 5 miljoen euro bijgedragen – op eigen aanbod met instemming van een krappe meerderheid in PS – voor de dure variant van de 3 Klauwen (aansluiting Bernhardweg op tunnelweg). Dat geld is allemaal opgegaan. De 6 miljoen euro die nu nog over is, staan in geen verhouding tot de 30 miljoen die PS in 2015 opeens extra beschikbaar diende te stellen (voornamelijk uit de AR). Praktisch alle partijen steunden deze zienswijze.

In tweede termijn heeft de fractie van GroenLinks ingestemd met de jaarstukken 2019 en de voorjaarsnota 2020 en aangegeven benieuwd te zijn naar de zomerbrief.