GroenLinks is niet op voorhand voornemens om tegen de begroting 2014 te stemmen. Van het beginsel 'duaal' was bij de behandeling van de voorjaarsnota echter weinig te merken. Leen Harpe vraagt daarom meer enthousiasme en begrip voor de niet-collegepartijen, die ook goede en bruikbare ideeën hebben! Lees de bijdrage van Leen Harpe:

Het bijbehorende Statenvoorstel vindt u hier

De bijdrage van Leen Harpe:

Voorzitter,

In mijn bijdrage voor de voorjaarsnota heb ik kritiek geuit op het rendement van dit college. Onze opvattingen verschillen daarover. Ik heb uw college toen ook succes toegewenst voor de komende periode, het laatste volle collegejaar: “Maak er wat moois van.” Dat staat nu in de begroting die voor ons ligt. Laat ik op voorhand zeggen dat GroenLinks niet voornemens is om tegen deze begroting te stemmen. Van het beginsel ‘duaal’ heb ik bij de behandeling van de voorjaarsnota weinig gemerkt. Wat meer enthousiasme en begrip dus voor de niet-collegepartijen. Ook zij hebben goede bruikbare ideeën! In het presidium is gevraagd amendementen en moties tijdig toe te sturen, zodat het college en collega’s zich diep kunnen buigen over de gedane voorstellen. Ik heb daaraan gehoor gegeven en ben benieuwd naar de oogst.

Voorzitter,

Een voorafje. Mij werd onlangs gevraagd hoeveel procent van onze moties wordt aangenomen. Ik antwoordde: ongeveer 80%. De persoon keek mij verwonderd aan en zei: meen je dat? Ik zei ja, maar dat duurt vaak wel even voordat ze uitgevoerd worden. Zo werd de motie om de bezuiniging op de bibliotheek en Scoop terug te draaien bijna uitgevoerd en nog wel op voorstel van het college. U weet de afloop inmiddels; ik kom daar overigens nog op terug.

Bestuurlijke innovatie

Een bedrijf moet, wil het blijven bestaan -zo hoorde ik onlangs-voldoen aan twee criteria.

1. Niet meer geld uitgeven dan er binnenkomt, en:

2. voortdurend innoveren.

Dat lijkt heel simpel. Ook deze provincie is te beschouwen als een bedrijf. Zeker in deze tijd van schaarste zou dat een gegeven moeten zijn. GS blijven weliswaar binnen de begroting, maar ook dit jaar wordt er weer veel geld overgehouden. Deze onderbesteding wordt doorgaans gebruikt voor tegenvallers. Eigenlijk zou je kunnen zeggen: wij geven minder geld uit dan er wordt geraamd in de begroting. Desondanks werden de opcenten motorrijtuigenbelasting verhoogd. Een kennelijke tegenstrijdigheid. Het college geeft niet meer geld uit dan er binnenkomt, maar of de begrotingssystematiek zo gelukkig is, daar zet ik voorlopig een vraagteken achter.

Punt 2, innoveren wij voldoende? De ambtelijke organisatie is weliswaar kleiner geworden, maar dat geeft nog geen gevoel van innoveren. Minister Plasterk doet in elk geval een waardevolle poging. Ook hij ziet in dat de overheid te log en te duur is. Ons paspoort halen wij nog steeds op de ouderwetse manier op. Waarom kan dat niet digitaal en goedkoper? Waarom kan dat wel met een creditcard? En waarom niet één provinciale belasting? De overheid is niet alleen qua inrichting, maar ook qua werkwijze behoorlijk achtergebleven. Er is teveel overheid! Komende tijd zal blijken of wij echt willen innoveren door een open discussie aan te gaan over de bestuurskracht van, in en buiten deze provincie. Onze ideeën daarover zijn bekend.

Het college toont in dit onderwerp (blz. 45 en 46) een voorzichtige en afwachtende houding. Volgens de letterlijke tekst: 'Uitgangspunt is provincie en 13 gemeenten te behouden, zo lang de gemeenten in staat zijn hun groter worden takenpakket uit te voeren".

Met de twee genoemde indicatoren kun je niet veel onderzoek doen. GroenLinks pleit (en dat zal u niet verbazen) voor een onderzoek zoals  bij voorbeeld de provincie Groningen dat heeft gedaan. Het rapport Grenzeloos Gunnen, geeft een heldere analyse. Overigens zie ik veel herkenningspunten met ons bestuurskrachtonderzoek. Waarom niet gewoon doen? En waarom na lang wachten een brief over het Zeeuws veerkrachtig bestuur? U zit al heel lang met elkaar om tafel en ik zie weinig progressie. Van enige vering is geen sprake. Zou het een idee zijn om bij voorbeeld oud minister van BiZa mevrouw Spies eens te vragen een dergelijk onderzoek te doen? Daar hebben wij toch goede ervaringen mee? Zij kan bij de politiek, maatschappelijke organisaties etc. de gevoelens peilen over dit onderwerp. Ik hoor graag een reactie van de Staten.

In het visiedocument 'Profiel Provincies' geeft het IPO aan hoe gekomen kan worden tot een beter openbaar bestuur voor de periode na 2014. Minder bestuurlijke drukte. Discussie over de positie van zowel de waterschappen als de Wgr-plusgebieden is onvermijdelijk. Geredeneerd vanuit de aangegeven provinciale rol en de noodzaak tot vermindering van bestuurlijke drukte in het middenbestuur, is het een logische stap om de waterschappen onder het provinciale bestuurlijke dak te brengen. Dit verheldert hun positie als functionele organisatie en die van de provincie als algemeen en democratisch middenbestuur. Voorzitter ik zou het bedacht kunnen hebben, maar het is de mening van het IPO. Ik ben benieuwd naar het voorstel van het college en de daarop volgende discussie  en besluitvorming in de Staten.

Economie

Het college zet in op de economie. GroenLinks is benieuwd naar de resultaten.

Circulaire economie

In deze Staten praten we veel over energiebeleid. Net als andere klassieke energiebedrijven zit ook DELTA in zwaar weer. Niet leuk, noch voor de DELTA-mensen zelf, noch voor overheden. Maar bijna onontkoombaar. In een transitie verschijnen niet alleen nieuwe spelers, er verdwijnen er ook.

Het belang van energie voor de Zeeuwse economie is enorm. We hebben dat de afgelopen jaren een paar keer op pijnlijke wijze kunnen ervaren. Ook hier is er een transitie gaande. In de mate van het mogelijke moet ook de provincie Zeeland een stuwende kracht zijn op weg naar nieuw energiebeleid.

Duurzame energievoorziening is onlosmakelijk verbonden met de beschikbaarheid van grondstoffen. Ook op dat punt zijn transities gaande. Al was het maar omdat de beschikbaarheid afneemt, de prijs stijgt. Of omdat anderen de risico’s van bv schaliegas wél veronachtzamen.

Dit College heeft aandacht voor de energie- en grondstoffenkwestie. De keuze voor Bio based, de projecten op het gebied van restwarmte en plannen voor pijpleidingen voor uitwisseling van (rest)stoffen getuigen daarvan. Daarmee is een begin gemaakt.

Onlangs verscheen een rapport van TNO over de kansen voor een circulaire economie. In die economie is geen afval meer. De studie laat zien dat er grote kansen liggen. De uitgewerkte cases 'Bio base' en 'metaal' laten zien dat het voorkomen van afval een enorme economische waarde heeft. Een uitdagend concept om een antwoord te bieden op de energie én grondstoffenproblemen. Natuurlijk kan dit college dat in z’n eentje niet voor elkaar krijgen. Maar we vragen wel van dit college om dit uitdagend perspectief te omarmen. En om partners te zoeken om doelen te stellen. Voor onderzoek, pilots, de eerste stappen op dit pad. De Europese Horizon 2020 programma’s bieden een kader. College benut het! Stuw Zeeland in de richting van een circulaire economie!

Jeugdzorg

Jeugdzorg ging onder de hoede van de provincie goed. Transitie van de jeugdzorg kan op zich een goede zaak zijn, maar wanneer  een groot deel een bezuinigingsmaatregel lijkt te zijn, dan geeft dat te denken. In de transitieperiode tot 2015 ondersteunen de provincies de gemeenten bij hun voorbereiding op de nieuwe gemeentelijke taken, onder meer door kennisoverdracht.

Als het zwaard van Damocles hangt de gemeenten de frictiekosten boven het hoofd. Dat is een onverdiende en bittere pil voor de gemeenten. Zij kunnen het niet voorkomen en het gaat om veel geld. Wij hebben daarvoor een MOTIE gemaakt.

Milieu

Zo hier en daar wordt de roep gehoord om de milieuteugels maar wat te laten vieren. Dit vanwege de crisis. Het zou goed voor de economie zijn. Sommige fracties snakken er zelfs naar om schaliegas uit de bodem te halen. Voordeel is misschien dat ons kernafval opgeborgen kan worden in mogelijk vrijkomende holle ruimten. GroenLinks wil geen van twee.

Wat wij o.a. wel willen is het inhalen van een achterstand op zonenergie. Zeeland loopt behoorlijk achter vergeleken met bij voorbeeld Overijssel. Welke inhaalslag gaat het college maken om groene energie en bijbehorende werkgelegenheid binnen te (laten) halen.

Voorzitter,

Het werkbezoek van vorige week vrijdag aan Verbrugge heeft mij beziggehouden. Wij konden daar een geheel andere versie van het gebeuren horen, dan het college ons had verteld. Verbrugge voelt zich slecht behandeld door ZSP en wijkt noodgedwongen uit naar Zeebrugge. Gedeputeerde Staten zien evenwel geen reden voor zorg over de plotselinge vlucht van het Terneuzense overslagbedrijf over de grens, antwoorden ze op schriftelijke vragen van ChristenUnie, PVV en GroenLinks. Volgens het college zijn er namelijk nog steeds 'constructieve gesprekken' aan de gang tussen Verbrugge en Zeeland Seaports. Ik heb daar vrijdag niets van gemerkt, behoudens het gegeven dat pogingen worden gedaan de sfeer te verbeteren. Conclusie: wij zijn een klant kwijt en twee illusies armer: de VCT en de WCT. Wat is er gebeurd en waarom deze afloop? Waar zijn de miljoenen? GroenLinks vindt dit een onderzoek waard door een externe commissie. Gelijk het ‘onderzoek Mans’. Ik hoor daar graag de mening van de Staten over.

Niet onbesproken kan de overigens uitstekende motie van de heer Van Haperen blijven. De meegroeimotie voor de bodem van de Oosterschelde, zo noem ik de motie maar. De Oosterschelde dreigt zich te ontwikkelen tot een relatief ‘diepe put’ ten opzichte van de Voordelta en de Noordzee. Dat moet voorkomen worden; helemaal mee eens. Maar wat doen wij dan met de Westerschelde? Daar willen wij zelf een diepe put maken van 16 meter te beginnen bij Borsele / Vlissingen. De motie heb ik van harte gesteund, maar waarom geen motie voor de hele Delta, waar ook ‘de put van de Wielingen’ in wordt meegenomen. De trechter voor de Westerschelde wordt alleen maar groter en dieper. Hoe verhoudt zich de motie kustfundament met het gegeven dat de Westerschelde verder dreigt te worden uitgediept en wellicht ook een zandexporterend systeem wordt? Hoe kan het kustfundament daar meegroeien met de zeespiegelstijging door zand weg te halen nu tot16m?

Financiën - Het kladboekje van Van Beveren

Voorzitter over één ding zullen wij het allemaal over eens zijn. Gedeputeerde van Beveren past doorgaans goed op de brandkast. Of je het er nu mee eens bent of niet, zijn werk staat voor degelijkheid. Tot voor kort, want hij blijkt een kladboekje te hebben. Hij noteert wensen van mensen draagt dat uit en schept daarmee verwachtingen. In korte tijd bood de gedeputeerde een aantal voorfinancieringen aan. Ik noem: wegenaanleg voor de marinierskazerne, het ziekenhuis in Middelburg en sinds kort zo’n 12 – 16 miljoen voor ‘de maritieme belemmering.(aanvankelijk voor de provincie, nu tlv ZSP) ’ Bij elkaar schat ik het op zo’n 25 – 30 miljoen buiten de begroting. De Staten mogen het in de krant lezen. Vraag is of daar de Tractaatweg en de zuidelijke N62 nog bijkomen. Daar komt nog bij dat er voor de komende jaren steeds 1mln is geraamd voor aanpassing van de organisatie. Volgens mijn informatie zal het college de € 1 miljoen gaan gebruiken voor inrichting en nieuwe werken. Hoe worden PS hierbij betrokken? Deze methodiek past niet in onze zorgvuldige begrotingssystematiek. Slim kredieten aankondigen in eerste instantie via de media hindert een zorgvuldige besluitvorming. Transparant zijn prima, maar in eerste instantie wel via de commissie. Met name de voorfinanciering voor de ziekenhuisweg zou de suggestie kunnen wekken dat Middelburg de art. 12 status dreigt te naderen. Waarom???

Wat knelt bij GroenLinks is dat er voor het zoveelste jaar veel, heel veel geld over blijft. Dit jaar in de lopende begroting is dat al € 20 mln. Daar komen de miljoenen nog eens bij van de rekening over dit jaar. Het college zegt bij de € 5 mln minder van Delta als eerste reactie, er moet bezuinigd worden. Die rekensom klopt niet! De Staten hebben op voorstel van het college heel veel geld omgebogen oftewel wegbezuinigd bij veel instellingen en elders naar toe geboekt. Dat voorgestelde beleid is niet geheel uitgevoerd. GroenLinks vindt dat die besluitvorming gerepareerd moet worden. Het college vindt dat trouwens zelf ook. De bibliotheek en Scoop kregen aanvankelijk nog een jaar uitstel, bovenop het extra jaar dat al toegegeven was. Tijdens de kerntakendiscussie hebben wij een motie ingediend om deze bezuinigingen over de verkiezingen heen te tillen. Die motie haalde het niet uit financiële overwegingen – het geld is er niet. Dat argument is nu vervallen. Reden om u wederom uit te nodigen met het volgende AMENDEMENT [zie bijlage]

Slot

Voorzitter, de algemene dekkingsmiddelen hebben de nodige beperkingen in zich. Wij zijn afhankelijk van het Rijk voor de provinciefondsuitkering en om het nog mooier te maken belasten wij een deel van de automobilisten extra. Het gaat weer goed in de ogen van het kabinet want de zuinige auto’s worden vanaf 2014 ook belast. Waar vroeger de auto’s benzine slurpten, gebeurt dit nu door minister Dijsselbloem maar dan met geld. Het is wrang dat de provincie daarvan moet meeprofiteren. Dat pleit voor een eigen belastinggebied waar 'Profiel Provincies'  over schrijft. En dat alles leidt weer naar de discussie over de bestuurlijke grenzen. Voorzitter, deze magere begroting geeft aan dat onze taken te beperkt zijn voor een volwaardige uitvoering van het middenbestuur in Zeeland. Of zoals gezegd de grootste provincie van Nederland is te klein. Zo door blijven gaan is niet verstandig, wij moeten innoveren. Ik zie die discussie met veel belangstelling tegemoet.

Rest mij uw college te bedanken voor het vele verzette werk gedaan en uiteraard de ambtelijke organisatie voor al hun inspanningen in een vernieuwende organisatie.



Het ga u allen zeer goed in het laatste volle Statenjaar.

N.B.

De MOTIE Frictiekosten (transitie jeugdzorg) wordt met algemene stemmen aanvaard!

Het AMENDEMENT najaarsnota (bezuinigingen op subsidies over de verkiezingen tillen) werd verworpen (voor stemden GL, D66 en SP).