"Na de verkiezingsnederlaag was het vertrek van Jolande onvermijdelijk geworden. Met het aftreden van het bestuur en de politiek leider hebben we de kans om GroenLinks vanuit de basis op te bouwen. In samenwerking met leden, andere lokale afdelingen, wethouders en fracties zullen we de draad weer oppakken. Focussen op datgene waar we goed in zijn: groen en sociaal beleid vormgeven. Vele honderden GroenLinksers werken dagelijks gepassioneerd aan een groener en socialer Nederland. In meer dan 70 gemeenten neemt GroenLinks al jaren deel aan het stadsbestuur en worden steden zichtbaar groener en merkbaar socialer.
GroenLinks Utrecht heeft met tien zetels in de gemeenteraad de grootste fractie van het land en ook de afdeling behoort met bijna negentienhonderd leden tot de sterkste en meest actieve afdelingen van de partij. Vanuit de Domstad zorgen we al jaren voor een groen en sociaal Utrecht. De successen in Utrecht geven aan dat GroenLinks als partij een meerwaarde heeft. Vanuit deze sterke basis blijven we samen met actieve GroenLinksers uit andere gemeenten werken aan de verwezenlijking van onze idealen. Dat geldt niet alleen voor Utrecht, maar ook landelijk.
We vechten voor wat we belangrijk vinden: het verbeteren van de luchtkwaliteit, het behouden en uitbreiden van groen, investeren in cultuur en het sociale Utrechtse beleid verder vormgeven. Dat is waar we voor zijn. Dat is wat we doen. En dat is wat we blijven doen."
Het is een tekst die ook landelijk gepropageerd wordt. "We kijken nu weer vooruit!". Met die strekking ben ik het helemaal eens. Alleen met de onvermijdelijkheid van het vertrek van Jolande Sap ben ik het niet eens. Ook een wat langere rouwverwerking zou ons wat beter passen. Ondertussen is er meer duidelijkheid gekomen dankzij een artikel in de Volkskrant 8/10 "Reconstructie: wekenlang zagen aan de stoelpoten van Sap". Op de partijraad al duidelijk dat er een formeel niet bestaande (maar toch wel zeer aanwezige) partijtop een grote rol heeft gespeeld.
Inschattingsfouten
Door het partijbestuur, maar ook kandidatencommissie (voorzitter) kunnen we nu vaststellen dat er aantal inschattingsfouten zijn gemaakt. De laatste in de rij is het niet onmiddellijk opzeggen van het vertrouwen in Jolande. En dat is wat de afgetreden Partijvoorzitter zelf toegaf. Maar in een poging om dat weer recht te trekken hebben ze volgens mij opnieuw een inschattingsfout gemaakt door het vertrouwen een paar dagen later weer wel op te zeggen. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat ook met Jolande het momentum op den duur weer wel terug te pakken was. Maar we zullen dat helaas nooit meer te weten komen.
Nu was er zaterdag niet veel meer te bediscussiëren nadat het volledig bestuur bleek te zijn opgestapt. Er werden door 4 werkgroepen 4x4 open deuren geformuleerd. Het was een les in nederigheid en tegelijkertijd een vorm van zelfkastijding. Een meer volledig verslag van hetgeen er letterlijk werd uitgesproken op de bijeenkomst, kunt u vinden in het verslag van Maaike Lievegoed (Flevoland) hieronder.
Een vraag aan het partijbestuur die er toe deed was: "Of er nog overwogen was om zelf op te stappen en Jolande te laten doorgaan?" Dit werd met "Neen" werd beantwoord. Logisch, met tunnelvisies is het nu eenmaal zo, dat op genuanceerde wijze zoeken naar andere mogelijkheden of alternatieven, bij voorbaat is uitgesloten. Voor het gebrek aan zowel ervaring als bestuurdersvaardigheden heeft men een zware prijs betaald. De partij, maar ook het aftredend bestuur.
Partijtop
Het informeel overleg heeft ons de das omgedaan. Op zich is het logisch dat een dergelijk overleg bestaat. Ooit heb ik zelf eens het initiatief genomen om toenmalige wethouders uit Middelburg en Goes (waar is de tijd gebleven) op regelmatige basis bijeen te brengen. Dat overleg bestond niet en dat vond ik onbegrijpelijk. Men had er geen behoefte aan. Maar op landelijk niveau is het er dus wel. Dat er vervolgens vanuit dat overleg of door individuele wethouders e.d. geluiden richting partijbestuur of pers worden geventileerd is ook nog logisch. Maar dat het Partijbestuur zich daar in de toekomst opnieuw iets aan gelegen laat liggen is ongewenst. Een Partijbestuur moet ruggengraat tonen en aan al deze mensen duidelijk maken dat zij met hun poten van onze parlementariërs af moeten blijven. En dat heeft het aftredend Partijbestuur verzuimd te doen.
Laatste ronde
Met het doen van de uitspraken op de dag na de verkiezingen had men zich gecommitteerd aan de positie van Jolande en was alles wat daar op volgde onverteerbaar. Daardoor was de uitslag van afgelopen zaterdag redelijk voorspelbaar geworden. Mijn idee is om via het rapport van de onderzoekscommissie (ik durf er voorlopig geen naam aan te geven) niet zozeer te focussen op het (recente) verleden, maar om de nadruk te leggen op de vraag hoe we het vertrouwen van onze leden en onze kiezers terugkrijgen. Dat heb ik tijdens de vragen aan het aftredend bestuur ook ingebracht. Dat heeft nu de allerhoogste prioriteit. We weten nu allemaal wel wat er gebeurd is. Dat heeft van alles te malen gehad met het functioneren van individuen. Vanaf de eerste discussies rond Kunduz t/m het artikel in NRC.
Wat mij betreft bestaan er voldoende structuren en procedures. Die moeten we respecteren en toepassen. Ook hebben we een verkiezingsprogramma dat voldoende kwaliteit heeft. Wel moet er gezocht worden hoe we dit in de nabije toekomst (voor 2014) op een zo duidelijk mogelijke manier over het voetlicht kunnen krijgen.
Lichtpuntje was overigens wel de bijdrage van Bram van Ojik. Hij zal de fractie leiden.
Slotsom blijft dat er door moet worden gegaan. De karavaan trekt nu eenmaal altijd weer verder.
In de parlementaire democratie is wat nu gebeurd is niet ongebruikelijk. Het maakt daarmee onderdeel uit van wat wij als democratie verstaan. Het is wel bijna onverteerbaar dat dit allemaal zo is gelopen. Een opeenstapeling van onvoldoende functioneren van een aantal individuen, pech, inschattingsfouten en beeldvorming.
Het gaat ook over waar de partij binnen nu en 10 jaar staat. Dat zou de beweegreden moeten zijn geweest van degenen die Jolande hebben laten vallen. Dat er wordt gedacht aan eigen posities of de posities van de partij of aan de invloed van de partij op het bestuur valt moeilijk te bewijzen. Als je (opnieuw) wethouder wilt worden ben je van veel meer dingen afhankelijk dan een goede uitslag van de eigen partij. Vooralsnog moet er worden uitgegaan dat hun motivatie deugde. Hoewel ik er zelf heel anders over denk en beslist tot een andere keuze zou zijn gekomen.
Zolang de idealen en politieke keuzes van de partij voor mij kloppen, blijf ik lid. Daarop hebben mensen zich ook in de vereniging GroenLinks op gevonden. Dat is de reden van het bestaan van een politieke partij. Niet vanwege personen. Er zijn leden en kiezers die nu weglopen naar andere partijen. We zullen ze terug moeten halen. Daar is alle kans toe. Naast idealen en de juiste politieke standpunten is ook integer gedrag van de vertegenwoordigers van GroenLinks noodzakelijk. Op alle niveaus. Het biedt remedie en het is ook de beste manier om dit alles in de toekomst te voorkomen.
De weeffout die is ontstaan doordat het partijbestuur inschattingsfouten heeft gemaakt en omdat het partijbestuur niet adequaat is omgegaan met de druk van een "top" die formeel niet bestaat, wordt nu voor de toekomst gerepareerd. Daar wil ik mij de komende tijd in de partijraad nadrukkelijk mee bezig houden.
Frans van Kollem
10-10-2012