Gedeputeerde Marten Wiersma schreef een serie columns over de verbouwing van zijn huis. PZC publiceerde de columns. Een interessant relaas met een verbluffend resultaat. Daar mag hij best trots op zijn!

Deel 1: Isoleren moet je leren



Een honderd jaar oud huis is niet echt energie­vriendelijk. Dankzij een houtkachel, zonnepane­len, een zonneboiler en spaarzaam gedrag is het energiege­bruik binnen de perken te hou­den. De binnenkant geïsoleerd waar dat redelijkerwijs kon en een zuinige ketel is geïnstalleerd. En toch: niets verhullende infrarood­foto’s in de krant van januari 2009.



In 2020 moeten - een voorschrift van de Europese Unie - alle nieu­we woningen energieneutraal zijn. Dat is dan de standaard. En een slecht geïsoleerd huis daalt dan in waarde. En het is vandaag al min­der comfortabel dan wenselijk. Daarom moet het maar gebeuren. De hele schil (ramen, muren, vloer en dak) isoleren.



En dan doe je datgene wat de over­heid vraagt: ‘Doe meer met min­der’. Dus op naar www.meermet­minder.nl. Overzichtelijk, informa­tief. Wat zoek ik? Een aannemer. De eerste twee vermeldingen op de Zeeuwse lijst maar een mailtje gestuurd om contact te leggen.



Wat blijkt? Eén ervan is ‘slechts’ EPA-adviseur die een overigens zeer nuttig en noodzakelijke ­schets geeft van je huis, en daar­aan een ‘energielabel’ hangt. Juist per 1 januari 2010 is het nieuwe EPA(Energie-Prestatie-Advies)-sys­teem in werking getreden. Het tweede contact leidt naar een leve­rancier van bouwmaterialen die te kennen geeft ‘niets voor een parti­culier te kunnen doen’. Al met al blijkt de bezuinigingsdrift in de Zeeuwse bouw- en installatiewe­reld nog niet zo groot. Terwijl hier een grote markt open ligt, (ook fi­nancieel) ondersteund door over­heidsbeleid.



Intussen zijn er, in februari 2010, twee adviseurs actief. Beiden ma­ken een advies. Waarom twee?

Omdat het hier een behoorlijke klus betreft. Dan kun je als eigenaar maar beter niet over één nacht ijs gaan. We gaan het beste advies kiezen. Wel­ke maatregelen zijn nodig en mo­gelijk? Hoe halen we het beste re­sultaat? Als het kan op weg naar een energieneutraal huis. Dat even­veel energie produceert als het op­levert. Of dat lukt? We zullen het zien.

Deel 2 : Tekenen en rekenen voor goud

We zijn al weer vele weken verder. De adviseurs hebben ons bezocht en met meetlinten en tekenblokken de si­tuatie in beeld gebracht. Ramen, deuren, dak en vloer. De cv-ketel, de zonneboiler, noem maar op. Dan komen de adviezen binnen. Het lezen van een dergelijk advies valt nog niet mee. Het vergelijken van de twee ook niet, we gaan er een avond voor zitten. Uiteindelijk maken we een keuze. Jammer voor nummer twee.

Maar dan zijn we er nog niet. In de bestaande situatie krijgt ons huis een C-label. Met alle maatre­gelen klimt dat naar een B-label. Maar we gaan voor goud. We wil­len een A-label, als het kan. Dat be­tekent dus: ook de achterwand, meer zonne- energie op het dak, betere maatregelen om de voor­deur af te dichten enzovoort. On­ze adviseur waarschuwt in bedek­te termen dat die extra maatrege­len wel geld kosten. Dat begrijpen we. Opnieuw wordt er gerekend en ge­tekend. En komen de technici langs om na te gaan welke maatre­gelen uitgevoerd moeten worden.



Dat betekent grondige inspecties aan de binnen- en buitenkant. Wat zitten er dan veel specifieke dingen aan een oud huis. Hier ligt een afvoer van regenwater, daar zit een pompje voor het opgevangen regenwater onder het terras. En daar lopen de kabels van de satel­lietschotels, de Gridfits van de PV- panelen zijn op die slaapkamer gemonteerd. Inderdaad, de huidi­ge zonnepanelen moeten worden verplaatst, de hoogrendementspa­nelen moeten op de beste plek ko­men.



Nog net voor 1 maart wordt de aanvraag voor zonne-energiesubsi­die ingediend. Voor 2200Watt­piek. Wie weet kunnen we daar­mee voorzien in ons eigen stroom­verbruik!



De technici: aannemer, glasbedrijf en installateur vertrekken weer. En wij worden steeds nieuwsgieri­ger hoe de plannen (en de reke­ning) er uit gaan zien.

Deel 3: Groenfinanciering is nog een hele klus

Het is april en we wach­ten de offertes van de aannemerscombinatie af. Zo nu en dan wordt er nadere informatie gevraagd. En er wordt gediscussieerd over hoe­veel zonnepanelen er op de dakka­pel passen. Het is toch de bedoe­ling dat er voldoende stroom wordt opgewekt om in de eigen be­hoefte te voorzien. Internetsites worden geraadpleegd, panelen worden vergeleken op prestaties en prijzen. Jammer dat Delta de hoogrenderende panelen niet kan leveren. Op naar een andere leve­rancier.

Het lukt om een oplossing te vinden om geschikte panelen te vinden. Half mei komt er goed nieuws: We krijgen subsidie van de Neder­landse regering voor onze zonne­panelen. Begin mei is er geloot. Er kwamen zeventienduizend aanvra­gen binnen en men kon er slechts vierduizend honoreren. Nu zijn we straks officieel een energieproductiebedrijf en Delta Netwerkbedrijf zal jaarlijks onze opbrengst doorgeven aan Agent­schap. nl. Die controleert dan en betaalt vervolgens uit. Dat doen ze dan vijftien jaar lang. Je kunt je een eenvoudiger systeem voorstel­len. Laten we het erop houden dat de regering een moeizame verhou­ding heeft met duurzame energie.



De kosten voor de hele isola­tie- operatie lopen op. Daar moe­ten we waarschijnlijk geld voor le­nen. Gelukkig biedt ook hier de si­te www.meermetminder.nl/ home uitkomst: Er zijn ‘Groenfondsen’ beschikbaar. Dat betekent goedko­per lenen. Dat blijkt minder een­voudig dan gedacht. De enige bank die deze service beschikbaar heeft is de Triodosbank. Zeer be­hulpzame mensen, daar niet van.



Maar je moet wel op zoek naar je hypotheekakten, uittreksels uit be­volkingsregister, eigendomsbewijs, loonstroken en zo meer. En na­tuurlijk verklaringen van de EPA-adviseur dat je twee label­sprongen maakt. Het wordt een heel pakket. En dan volgt na twee weken het bericht dat de re­gering heeft besloten om de groen­financiering voor particulieren te beëindigen. We houden toch de moed erin.

Deel 4:  Subsidie is minder dan vergunning kost



De vakanties zijn achter de rug, en de laatste puntjes worden op de i gezet voor het isolatie­project. Er wordt druk gesproken over de detaillering: hoe met het met de vloerisolatie, en, o ja, de schoorstenen moeten in dezelfde stijl als de muren. De panelen tussen de ramen in de dakkapellen, wat zitten er veel bij­zonderheden aan een oud huis. Of­fertes worden bijgesteld en, waren er al bang voor, het eindbedrag gaat flink omhoog.



Gelukkig krijgen we nog een beet­je subsidie van ‘Meer met Minder’. Maar de gemeentelijke subsidie is lager dan de kosten van de bouw­vergunning!!



Dan wordt het oktober en de werk­zaamheden starten. Steigers ge­bouwd, veel steigers. En voorberei­door dende werkzaamheden: alle roos­ters, bevestigingsplekken voor lam­pen, roosters, ventilatiegaten, vo­gelnesten etc. worden verhoogd.



Vervolgens gaat het dak eraf. In een rap tempo wordt er een war­me deken op gelegd. Het weer werkt mee, en zonder al te veel te­genslag liggen de dakpannen er weer op. Super!



Dan worden we ingepakt; in plas­tic. De nieuwe pleisterlaag moet in droge omstandigheden worden aangebracht.



De isolatie, meer dan 10 cm, zit er­op. Daar overheen een kunststof druklaag en daar overheen mooi pleisterwerk. Een nieuwe voor­deur, inclusief kozijn. Her en der een nieuwe onderdorpel, de over­stekken vernieuwd, de dakkapel­len weer voor jaren in orde. De dakgoot, inclusief nieuwe klossen, mooi strak. Maar jammer van de oude: die deed meer dan 100 jaar dienst. Die oude klossen bewaar ik: Pure nostalgie.



Intussen is ons huis -dat je niet meer kunt zien- ‘the talk of the town’. Velen kunnen hun nieuws­gierigheid niet bedwingen en stap­pen uit auto’s om het werk te be­oordelen of te bewonderen.



Deel 5:  Samenwerken blijkt moeilijk in de bouw



Het is inmiddels de­cember geworden. En de kou is vroeg ingevallen. We tref­fen het, de isolatie kan gelijk z’n werk doen. En dat merken we. De woonkamer is nu in een half uurtje warm, waar we anders twee uur van tevoren maat­regelen moesten treffen. Ook de slaapvertrekken zijn een stuk comfortabeler. Jammer ge­noeg zijn nog niet alle HR++ ra­men geplaatst. Samenwerken in de bouwsector blijkt moeilijk, heel moeilijk. Gelukkig hebben we het te druk om ons er druk over te ma­ken. Maar in een verloren ogenblik den­ken we wel eens aan alle kosten die dat met zich meebrengt… De winter is nu echt begonnen, en mede daardoor duurt het karwei langer dan voorzien. Postbodes en krantenbezorgers moeten steeds meer moeite doen hun bestellin­gen af te leveren, zelf is het ook kruip-en- sluipwerk om binnen te geraken.



De PZC vermoedt dat Christo een kunstwerk afleverde in ’s-Heer Hendrikskinderen. Een mooie fo­to is het resultaat. Een week voor de kerst worden de steigers wegge­haald en maken we de balans op: Een lijstje van een 20 tal kleinere punten: her en der een raampje, daar een rooster, het straatwerk, een afvoerputje herstellen enz.



enz. Dat komt in januari. Van de mensen in de buurt nemen we de complimenten in ontvangst: ‘ Wat is het mooi geworden…!’. En met veel genoegen zien we de sneeuw op het dak niet smelten, terwijl in dat nieuwbouwwijkje in het dorp de sneeuw al na een paar dagen is gesmolten.



Het wordt echt tijd dat de bouw­verordening wordt aangepast. Het is toch echt te gek dat we nog steeds slecht geïsoleerde huizen bouwen!



Deel 6: Trots op behaalde resultaat: van energielabel C naar A+



zaterdag 22 januari 2011 | 08:07 | Laatst bijgewerkt op: zaterdag 22 januari 2011 | 08:10



Het is Nieuwjaar, de sneeuw is gesmolten en we vinden ons huis steeds mooier: alle muren staan strak, alle vensterbanken zijn identiek, de donkere houten opbouw is eraf. En nog belangrijker: de energie-adviseur bepaalt het nieuwe energielabel: we gaan van C naar A+! Dat is de op één na hoogste categorie. Als we volgend jaar nog wat extra zonnepanelen leggen (Zeeuwind heeft een actie, en ook www.wijwillenzon.nl / heeft een mooie aanbieding) dan kunnen we zeker in onze behoefte aan elektriciteit voorzien. Daarna de vloer nog isoleren (dat gaan we zelf doen).



Bij de toepassing van vloerverwarming (in die nieuwe vloer) is lage temperatuurverwarming (en koeling!) mogelijk via een warmtepomp. En dan kan ook de gasrekening de deur uit.



Kortom, we hebben een boeiend traject achter de rug waarin we de kwaliteit (en de waarde) van onze woning fors hebben verhoogd. Waarin we comfortabeler kunnen wonen. En die veel, veel minder energie verbruikt. Daarmee halen we een A+ label.



Met een paar aanpassingen: vloer (of misschien toch een warmtewand) en nog wat zonnepanelen haalt onze woning met gemak een A++ label. Met andere woorden: ook een huis van meer dan honderd jaar oud is CO2-neutraal te maken. Waarin de gas en stroomrekening tot een absoluut minimum is gedaald en het gevoel van onafhankelijkheid is versterkt. Een traditionele 'housewarming' is bij ons niet nodig. Wij denken er over na om een 'warm houseparty' te organiseren. Voor iedereen die wel eens wil weten wat we gedaan en bereikt hebben. Wíj zijn er trots op!



Marten Wiersma