Zoals bekend wordt er Statenbreed gewerkt aan een voorstel over een nieuwe Deltastrategie. Dit n.a.v. 'het mislukken' van een tweede kerncentrale. GroenLinks doet een voorstel voor (mede)financiering energietransitie en aandeelhoudersstrategie. Dit voorstel zal vrijdag bij de behandeling van de voorjaarsnota worden ingediend. GroenLinks neemt de adviezen van Spring en Sequoia over, aangevuld met enkele aanvullingen (zie verderop).

(MEDE)FINANCIERING ENERGIETRANSITIE EN AANDEELHOUDERSSTRATEGIE



INLEIDING

Energiebeleid en economisch beleid zijn in Zeeland sterk met elkaar verbonden. In de jaren ‘70 van de vorige eeuw werden als icoon van deze combinatie de kerncentrale Borssele en het toenmalige Pechiney (later Alcan en Zalco) aan elkaar verbonden. Zeeland werd een energie-intensieve provincie, met een - dankzij de energie-intensieve industrie - per hoofd van de bevolking veruit het hoogste energiegebruik van Nederland. De in Zeeland aanwezige centrales waren onvoldoende om aan de vraag te voldoen, er werd nogal wat energie geïmporteerd.

Door het wegvallen van werkgelegenheid bij Zalco, energiebesparingsmaatregelen en het opwekken van groene stroom (wind, zon en biomassa), is Zeeland een energie-exporterende provincie geworden. Er wordt meer capaciteit opgewekt dan benodigd is voor huishoudens en industrie.



TRANSITIE

Het Zeeuwse provinciebestuur zet sterk in op een transitie van de energie-intensieve industrie naar een bio-gebaseerde economie. Dat gaat over het vervangen van fossiele grondstoffen (gas en olie) door groene grondstoffen. Een transitie van formaat.

Vanuit de gedachte dat de fossiele grondstoffen te duur worden (vanwege schaarste en hogere kosten bij winning), is deze transitie van groot belang voor het behoud van de concurrentiepositie van de Zeeuwse bedrijvigheid. Het behoeft geen betoog dat ook de energievoorziening een transitie doormaakt. Het is zowel economisch als ecologisch van belang om ook de energievoorziening te vergroenen.



DRAAGVLAK

Voor deze transitie is in Zeeland veel draagvlak. De grootste windenergie coöperatie is in Zeeland door burgers en bedrijven opgebouwd; zonne-energie acties kennen eclatante successen. Het is, zowel vanuit de actuele situatie als de historische context een logische zaak om energietransitie te verbinden met economische ontwikkeling.



KERNPUNTEN VAN ENERGIETRANSITIE

Het beleid in Zeeland zou zich moeten richten op de kernpunten van de “Trias Energetica”:

•    Beperk de energievraag

In dit verband denke men aan het isoleren van de bestaande woningvoorraad, belangrijk voor behoud van de onroerend goedwaarde én de werkgelegenheid. In de industrie gaat het over procesaanpassingen, eveneens van belang in verband met kostenreductie.

•    Benut restwarmte

De aanleg van restwarmtenetten en andere vormen van industriële ecologie past hier naadloos in.

•    Benut duurzame bronnen

Daarmee is Zeeland al doende: windenergie wordt opgeschaald, op land kan er wel een tandje bij. Voor wind op zee is Zeeland met z’n offshore industrie zeer goed gepositioneerd, een consortium is in aanbouw. Lobby voor stimulerend rijks- en Europees beleid is zeer gewenst. Voor zonne-energie is een stimulerend kader gewenst: verplichtingen in bouwbesluit helpen echt. En als sluitstuk is de Sloecentrale van DELTA / EDF zeer nuttig: snelstartend (gas)vermogen bij piekbelasting.



DE KOST GAAT VOOR DE BAAT UIT

Transitiebeleid kost geld. Maar er is ook geld voor beschikbaar. Daarbij moeten we, zoals de gedeputeerde voor economie al meerdere malen stelde, meer naar Brussel kijken dan naar Den Haag. Europa ziet de urgentie van energietransitie scherp en stelt daar geld voor beschikbaar. Voor de cofinanciering van deze middelen zal het bedrijfsleven voor een deel zijn rol moeten spelen (de baten komen daar immers terecht).



Maar ook de overheid zal een duit in het zakje moeten doen. Het lijkt de GroenLinks-fractie niet meer dan redelijk om daar de winsten van de huidige kerncentrale voor te benutten. Wij hebben daarvoor de volgende argumenten:

•    De meningen over en de financiële mogelijkheden voor kernenergie zijn duidelijk. Een herhaalde discussie hierover is niet opportuun.

•    Het is beter alle aandacht te richten op de energietransitie.

•    De laatste drie jaren boekte EPZ een positief financieel resultaat na belastingen van gemiddeld € 33.3 miljoen .

•    DELTA NV is voor 70% eigenaar van EPZ en kan derhalve 70% van die winst aan zichzelf toerekenen.

•    Die winst maakt deel uit van het DELTA-dividend; die uitkering ervan komt voor 50% toe aan de provincie.

•    De dividenduitkering van de kerncentrale valt uiterlijk in 2034 weg.



AANDEELHOUDERSSTRATEGIE

De commissie BFW heeft in haar vergadering van 31 mei jl. besloten meer tijd te nemen voor het formuleren van een aandeelhoudersstrategie. Deze strategie wordt na vaststelling door de Staten via de vertegenwoordiger van de Provincie Zeeland in de Raad van Aandeelhouders van DELTA ter besluitvorming voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. In de voorfase is daartoe onderzoek gedaan door Sequoia. Aansluitend is er ook een onderzoek gedaan door Spring Associates in opdracht van de ZMf en Greenpeace.



GroenLinks is van mening dat de lijn die SPRING namens ZMf en Greenpeace heeft uitgezet, goed is te combineren met het advies van Sequoia.



GROENLINKS KIEST VOOR DE VOLGENDE OPTIE:

Neem de adviezen van Spring en Sequoia over met de volgende aanvullingen:

•    Evides gaat in de toekomst weg bij Delta (verhangen).

•    Verkoop Indaver. Dit houdt ons inziens een zeker toekomstig risico in, omdat de afvalbranche sterk in beweging is. Nu is het nog geld waard!

•    Zet het netwerkbedrijf en infra centraal.

•    Zet de opbrengsten / winst van de kerncentrale in voor de transitiedoelen.

•    En houd Delta Zeeuws.