Tijdens de Statenvergadering van 6 april kwamen de onderwerpen: Motorrijtuigenbelasting, Thermphos, financien Westerschelde Ferry en het rapport "Hoe dan?" aan de orde. Hieronder is het betoog te lezen wat Statenlid Gerwi Temmink hield over genoemde onderwerpen. De gestelde vragen en antwoorden kunt u ook lezen. Het onderwerp Thermphos heeft geen doorgang gevonden omdat door de gedeputeerde aangegeven was dat de verwachting is dat de samenwerkingsovereenkomst binnen enkele dagen getekend zal worden. PS wacht de ondertekening af alvorens van te voren toestemming te geven een voorschot te betalen.
Het betoog van Gerwi Temmink
Verhoging Provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting
Voorzitter,
Wanneer je tekorten in je huishoudportemonnee ervaart, ga je op zoek naar oplossingen. Tenminste als je niet in het rood wilt komen. Je gaat dus bezuinigen of zorgen voor extra inkomsten. Aangezien de financiële positie van de provincie allesbehalve rooskleurig is, geldt dit principe feitelijk ook voor Zeeland. Na de zero-based operatie van een paar jaar terug valt er niet veel meer te bezuinigen.
Voor inkomstenvergroting heeft de fractie van GroenLinks al eerder betoogd dat zij bereid is de motorrijtuigenbelasting te verhogen om de provinciale ambities op peil te houden. Zeker wanneer we nog meer willen gaan investeren in vergroening zoals de commissie Balkenende aanbeveelt.
Die verhoging van de motorrijtuigenbelasting komt eveneens naar voren als een oplossing uit de voorstellen van de commissie Jansen. Bij de verdeling van het provinciefonds zat een foutje - een weeffout – ter waarde van zo’n 10 miljoen per jaar en de commissie Jansen heeft onderzocht hoe deze weeffout gecompenseerd kan worden voor de komende 3 jaar. De 11 andere provincies lijken bereid voor de periode van 2019 t/m 2021 voor Zeeland 20 miljoen euro beschikbaar te stellen op voorwaarde dat onze provincie zelf ook 10 miljoen ophoest. Die laatste klip kunnen we dus omzeilen door die motorrijtuigenbelasting te verhogen.
GroenLinks heeft daar geen bezwaar tegen. Want dat extra geld hebben we immers hard nodig. Bij ons rijst wel gelijk de vraag waar gaan we dat geld aan besteden? Versterken van de financiële positie is een optie. Het is in ieder geval geen structureel geld. Als we de laatste jaren beschouwen dan is er al heel veel extra geld naar wegen gegaan (tientallen miljoenen euro’s bovenop de Sloewegbegroting bijvoorbeeld) waar iedere burger aan heeft meebetaald . Groenlinks vindt dat er daarom nu ook andere prioriteiten gesteld moeten worden. Ik verwijs hier nog maar eens naar het rapport Balkenende. We wachten de voorstellen vanuit GS over de besteding af maar we geven u toch graag mee dat deze extra inkomsten niet op voorhand aan infrastructurele middelen besteed moeten worden. GroenLinks zegt: groen voor elk miljoen!
Financiën Westerschelde Ferry
In dit rustige voorseizoen blijkt dat de Westerschelde Ferry al weer in zwaar weer beland is. De tekorten zijn in 2017 drie keer zo hoog dan het jaar daarvoor en dreigen voor 2018 nogmaals met factor 3 toe te nemen. Stijgende kosten voor personeel en materieel plus minder inkomsten uit kaartverkoop blijken hieraan ten grondslag te liggen.
VRAAG: GroenLinks is overigens wel benieuwd naar oorzaken van de lagere kaartverkoop. Is daar een analyse van gemaakt en wil G.S die met ons delen?
(Antwoord gedeputeerde mondeling: dit komt vooral door het weer zegt reder)
Wat te doen? De concessie loopt eind dit jaar af. Misschien dat een nieuwe overeenkomst mogelijkheden biedt vanaf 2019. Er worden binnenkort ook uitkomsten verwacht van een onderzoek dat al eerder gestart is om te bekijken hoe de beleving omhoog kan en of de tarieven aangepast kunnen worden, met name het kaartje voor de toeristen duurder. Met ingang van 1 januari van dit jaar is het aantal afvaarten al aangepast. De vraag is nu: hoe dekken we het tekort van ruim 900.000 euro voor 2018?
Het gaat hier om vorm van openbaar vervoer. Voor GroenLinks staat vast dat we hier verplichtingen hebben aan scholieren, studenten en werkenden die regelmatig gebruik maken van deze voorziening. Voor ons ligt die niet in het aantal afvaarten nog meer beknotten.
VRAGEN: Hoe zit het met de invoering van de b-tag? Moeten scholieren en studenten nu ineens wel gaan betalen voor hun fiets/brommer/scooter?
(Antwoord gedeputeerde: wordt nog uitgezocht, maar moest feitelijk altijd al).
Kan GS bevestigen dat er geen veranderingen in de dienstregeling op stapel staan voor de rest van 2018? (Antwoord: ja, die blijft nu heel 2018 zo).
Jammer dat er nog niets gedaan is met goede suggesties als bijvoorbeeld het vergroten van de beleving op de boot en/of het verhogen van de prijs voor een toeristenkaartje. GroenLinks wacht daarom nu eerst de resultaten van het onderzoek af en ziet niet veel in het tussentijds prikkelen van dergelijke initiatieven.
We zien de motie van D66 als een mooie aanvulling op het toeristisch product, maar hikken aan tegen de mogelijkheid tot facilitering zoals die in de definitieve versie genoemd wordt.
VRAAG: kan de opsteller duidelijk maken of hiermee ook financiële middelen gemoeid kunnen zijn bovenop het enorme bedrag dat we al beschikbaar stellen ter dekking van de tekorten? (Antwoord ja, maar nooit meer dan max 50..000 euro en die is al begroot onder de post Beleef Zeeland; GS mag dit, zegt nu nee).
Hopende op een zonnige doorvaart van het fietsvoetveer voorzitter, kan GroenLinks tot slot leven met het voorstel over de herschikkingen in de begroting van de WSF tot een bedrag van 483000 euro en om 450.000 euro uit de algemene reserve te halen ter dekking van de tekorten voor 2018.
Rapport "Hoedan?"
Wanneer je ziek bent, wil je graag beter worden. Onder de dekens gaan liggen en veronderstellen dat dit vanzelf lukt blijkt vaak een utopie. Je vraagt om hulp. Of je krijgt die ongevraagd. Van de dokter of een van de vele deskundigen uit je omgeving. Als je in bent voor zo’n samenwerking knap je doorgaans snel(ler) op. Wonen en werken in een gezonde provincie als Zeeland werkt ook positief stelt mijn fractie nadrukkelijk in een reactie op de eerdere bijdrage vanuit de SGP (die inging op het nieuws van de dag als zouden mariniers ziek worden van het idee naar Vlissingen te moeten verhuizen; zie link naar o.a. PZC-artikel hierover)
Hoe dan om te gaan met de Zeeuwse Ziekte? Dokter Balkenende kwam enkele jaren geleden al met het medicijn op de proppen: zorg dat je als Zeeuwse bestuurders slagvaardiger wordt. Gelukkig gaat de samenwerking sindsdien wat beter: met name wanneer die informeel of op vrijwillige basis is. Bij urgente problemen weten we elkaar ook te vinden.
Voor opgelegde maatschappelijke vraagstukken hebben we nog steeds geen structurele aanpak. Bundelen we aanwezige krachten van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties nog steeds niet volgens vaste werkwijzen.
Dit is althans de conclusie van het onderzoek over de samenwerkingskracht in Zeeland, op 23 maart jl. door de commissie Externe Spiegeling Zeeland via het rapport #Hoedan.
Vandaag wordt aan de fractie van PS en eerste reactie gevraagd. GroenLinks onderschrijft de hoofdlijnen van het rapport. En de aanbevelingen. De urgentie van bestuurlijke slagkracht in Zeeland blijft onverminderd groot. Met maatschappelijke grote vraagstukken als het sociale domein, de energietransitie of de nieuwe Omgevingswet – wat mag straks waar wel en niet in Zeeland – om er een paar te noemen, vragen we meer en meer om inbreng van te voren. Door bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers, al of niet via hun volksvertegenwoordigers.
Dat vraagt inderdaad ook om gezamenlijk vastgestelde ambities met afspraken tussen rijk, provincie, gemeenten en waterschap. Een interbestuurlijk Program. Wat GroenLinks betreft met 1 hoofdmotto gezien de urgentie: gelijk nu gezamenlijk aan de slag gaan om de Zeeuwse bestuurlijke slagvaardigheid te vergroten.
Waar iedereen zich eigenaar van moet voelen, met regionale visies. Zorg dat gemeenteraden, Staten en AV hun eigen bijdrages leveren en geef ieder zijn eigen plaats terug. Hier gaat de een over, daar gaat de ander over. Zorg eveneens dat dit van te voren duidelijk is.
Doe dit in samenwerking met ondernemingen en organisaties, instellingen en burgerinitiatieven, geef elkaar de ruimte. Focus je op je eigen taken en accepteer ook van elkaar dat jij niet de enige bent die ergens over gaat. Voor GroenLinks geldt daarbij: voer als provincie de regie. Niet alleen procesmatig, maar ook rond de inhoud, nl. daar waar het gaat om (boven)provinciaal belang.
Vereenvoudig tenslotte de vele overlegstructuren. Al dat gepraat in Tafel van 15, IJzendijke, de Z4, de VZG, Maak Verschil etc. over een en dezelfde vraag: “Hoe komen we tot een slagvaardige Zeeuwse wijze van besturen?” leidt tot nu toe tot niets concreets.
Dat zou een OZO (Overleg Zeeuwse Overheden) kunnen zijn of hoe je zo’n overlegtafel ook gaat noemen. Voor mijn fractie is het vooral van belang dat dit niet uitmondt in weer een groot praatorgaan om te praten. Om elkaar weer van alles te gunnen, maar niets te kunnen besluiten. Een opdeling in subregio’s met meer besluitvormingskracht juichen wij toe. Dit hebben wij al eens vaker voorgesteld, maar het H-woord (herstructurering) kan nu niet uitgesproken worden volgens de opdrachtgever aan de externe commissie. Maar ik sluit hier graag aan bij de woorden van D66, die toch naar die optie verwijst.
Dat zullen wij hier nu dus niet uitgebreid doen, maar duidelijk moge zijn dat GroenLinks openstaat voor de aanbevelingen van de commissie Externe Spiegeling Zeeland. In de veronderstelling dat we met zijn allen – burgers, politici, bedrijven en maatschappelijke instellingen – gauw doorpakken naar concrete uitwerkingen. Want er liggen genoeg maatschappelijke opgaven te wachten die eigenlijk niet wachten kunnen en grote behoefte hebben aan slagvaardige Zeeuwse bestuurders.
VRAAG: Is GS bereid het voortouw te nemen daar waar het gaat om provinciale belangen? En ook provincie-overschrijdende belangen? Hoe denkt zij daar PS bij te betrekken? Kan GS al een tijdpad aangeven voor het vervolg op #Hoedan? (Antwoord gedeputeerde: binnen 6 maanden; telkens via Cie Bestuur)
GroenLinks ziet graag dat bestuurlijk Zeeland volledig geneest van de Zeeuwse Ziekte en stuurt daarom aan op concretisering van een slagvaardige Zeeuwse wijze van besturen.