Op 11 juli 2016 neemt de ALgemene vergadering van Aandeelhouders (AVA) een besluit over splitsingsplan DELTA N.V. De verplichting tot splitsen volgt uit de Wet onafhankelijk netbeheer. Uitgangspunt is dat er twee financieel gezonde levensvatbare bedrijven onstaan: een netwerkgroep en een commercieel bedrijf. Provinciale Staten van Zeeland behandelen het splitsingsvoorstel op 8 juli 2016. Het standpunt van GroenLinks en de bijdrage van Gerwi Temmink aan de discussie:
Splitsen moet, vóór 1 juli 2017, dat is bekend. Het voorstel om dit te doen in een publiek deel en een commercieel deel klinkt logisch. Het om niet overdragen van de aandelen van het netwerk aan de huidige aandeelhouders is een voorstel dat GroenLinks altijd al beoogd heeft. Eigenlijk hadden we dit voorstel al een paar jaar geleden moeten en kunnen hebben. Nu moeten we beslissen met het mes op de keel.
Toch zit het plan voor GroenLinks vol onzekerheden. Feitelijk staat dat ook zo in de openbare tekst: op dit moment is het splitsingsplan een “gebalanceerd voorstel”, maar er staat ook dat er onzekerheden zijn die er voor kunnen zorgen dat men binnenkort weer terug moet komen bij PS met een aangepast voorstel. Zowel Emendo Capital als Houthoff Buruma uiten als adviseurs soortgelijke opmerkingen in de samenvatting van hun adviezen.
GroenLinks herhaalt hier nogmaals wat ze telkens aanhaalt in de discussie over de ontwikkelingen bij en van DELTA N.V. Wil je een totaalplaatje hebben, dan moet je weten wat er met de kerncentrale gaat gebeuren. De ontmantelingskosten bedragen zeker 600 miljoen, de kosten voor het afval bedragen eveneens honderden miljoenen en het Fukushima-proof maken kost gemiddeld gezien per centrale ook zo’n 200 miljoen, nog afgezien van de veiligheids- en milieuaspecten. Hoe gaan we dat in de komende 18 jaar terugverdienen, als we dan eerst nog een paar jaar verlies moeten nemen, moet de energieprijs wel heel erg hoog worden. Gelooft u het? Gelooft het college dat? Ik niet.
Overigens is berekend dat er wereldwijd 200 miljard geïnvesteerd moet worden aan een nieuwe industrie, namelijk de ontmanteling van kerncentrales. Als we nu eens in Borssele beginnen, dan doen we ervaring op die we mogelijk wereldwijd kunnen vermarkten, maar dit terzijde.
GroenLinks veronderstelt dat de onzekerheden in het splitsingsplan veel te maken hebben met die onduidelijkheden over de KCB. Er wordt van uitgegaan dat de aandeelhouders garant willen gaan staan voor 200 miljoen voor een lening op Evides. Dat is no gmaar de vraag. Zo zou EPZ overeind kunnen blijven in de magere jaren tot 2021. Twee vragen hierbij, ook al gesteld in de commissie:
Waarop baseren DELTA NV en de AHC de veronderstelling dat de markt na 2021 weer aantrekt? Er zijn evenveel, misschien wel meer economen die veronderstellen dat dit nog veel langer gaat duren. De gedeputeerde bevestigde dit onlangs in de commissie.
Wat gebeurt er wanneer de garantstelling uiteindelijk niet kan rekenen op alle aandeelhouders? Er zijn gemeenten die weigeren garant te staan en andere willen misschien wel, maar kunnen niet.
Uit zowel de berichtgeving in de media als vanuit de RvB, RvC en AHC van DELTA blijkt dat de garantstelling alleen niet voldoende is om het bedrijf en de werkgelegenheid overeind te houden. Daarom zijn er ook andere onderdelen in de verkoop gezet en horen enige honderden medewerkers deze maanden dat hun baan verloren zal gaan. Uit de openbare stukken en uit deze berichten valt op te maken dat het nog lang niet zeker is of dit wel voldoende oplevert om de energietak – zowel verkoop als opwekking – overeind te houden.
Dan komen we terug bij het netwerk. Er is al geopperd dat het netwerk in dat geval toch ook verkocht zou moeten worden. Dat maakt de onzekerheid voor GroenLinks compleet. Want altijd is gezegd dat we die tak specifiek zelf moeten houden! In mijn brief aan de Tweede Kamerleden met een oproep het kabinet te overtuigen dat het haar verantwoordelijkheid moet nemen voor de KCB, maak ik dat ook duidelijk. Dit specifieke netwerk met kruisingen onder water is gebaat bij regionale deskundigheid. Dit mag niet uit Zeeuwse overheidshanden verdwijnen. En ook niet uit die van de Zeeuwse werklui, zegt Groenlinks er nadrukkelijk bij.
Als wij nu instemmen met dit plan, lopen we dus de kans ons tafelzilver weg te geven. In het licht van bovenstaande veronderstellingen – geen duidelijkheid rond de kerncentrale, en het netwerk met de werkgelegenheid kwijtraken zonder dat je daarover nog zeggenschap hebt – is volgens GroenLinks inzage in het inhoudelijke deel van het plan nodig. Immers, op blz. 5 van het Statenvoorstel staat duidelijk dat we bij een eenmaal aangenomen splitsingsplan feitelijk geen invloed meer kunnen uitoefenen wanneer de minister of anderen nog wijzigingen noodzakelijk achten. En zoals gemeld: die kans is levensgroot. Daarom dient de fractie van GroenLinks hierbij een amendement in om de inhoud van het plan – let wel: niet de passages met gevoelige bedrijfsgegevens – bij deze discussie te kunnen betrekken.
GroenLinks is teleurgesteld dat partijen het amendement niet steunen, maar respecteert dit besluit. Voor GroenLinks is dit reden het splitsingsplan niet te steunen. Het Statenvoorstel wordt aangenomen. De motie 'Herstructureringsplan DELTA NV' van D66 e.a. wordt met unanieme stemmen aangenomen.