In 2012 hebben PS ingestemd een visie te ontwikkelen op Zeeland in 2040. Nu ligt er een gezamenlijke visie met doorwerking, die binnen en buiten Zeeland gezien wordt als 'Het Zeeuws Verlangen'. 'Kwaliteit van leven' is het doel, 'open Zeeland' de voorwaarde om dat te bereiken, 'economische kansen' voor het benutten van ontwikkelingen en 'sociale innovatie' over de behoeften van de samenleving. De visie bevat de bouwstenen en legt geen oplossingen op, maar is een richtinggevende leidraad'. Aldus de stuurgroep. De reactie van Leen Harpe:

De Staten nemen het voorstel Visie Zeeland 2040 aan. Met ingang van heden 31 januari 2014 is via de Appstore of de provinciale website de App met de toekomstvisie 'Zeeland2040' te downloaden. Of eventueel via het vergaderoverzicht van Provinciale Staten.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De bijdrage van Leen Harpe aan de discussie:

Zeeland 2040

De volgorde van dit voorstel is nieuw. Wij zijn gewend om voorstellen van het college te becommentariëren en te voorzien van een ‘ja’ of een ‘nee’. Een initiatiefvoorstel van een of meerdere fracties gebeurt ook, maar dit… is nieuw. De Staten zijn eensgezind aan de slag gegaan met het moeilijkste onderwerp dat maar te bedenken is. De toekomst van Zeeland voorspellen tot 2040. Dit onder leiding van een stuurgroep met Eric Hageman als voorzitter.

Een lastige opdracht voor de Staten, want hoe krijg je zo’n bont gezelschap van uitersten bij elkaar? Dat het gelukt is, stemt tot tevredenheid, maar dan. Iedere fractie kan en zal er wellicht ook een eigen invulling aan geven. Het werk is dus niet af en halverwege iedere Statenperiode zal bekeken worden hoe de stand van zaken is. En in de commissie is gezegd dat de visie een mooie onderlegger is voor de verkiezingsprogramma’s. Ik wil daar bij zijn!

Hoe ga je nu als Staten, als fractie om met het beschouwen van je eigen product? Zeggen dat het allemaal goed is of gewoon meedoen en afwachten? GroenLinks kiest voor het eerste. Dit is gewoon goed, maar het is zeker niet af. Iedere fractie zal een eigen inkleuring gaan geven aan het geheel en pas dan zal blijken wat de uiteindelijke waarde van deze visie zal zijn. Ik heb daar vertrouwen in, zolang wij elkaar iets gunnen (hé, wie zei dat ook?). De lat is hoog gelegd en het is een enorme uitdaging om dat zo te houden. Dat zal ook een kwestie zijn van bijstellen door veranderende inzichten en ontwikkelingen. Dat gaat na vandaag beginnen!

Beleidsvoorstellen zullen eerst door de zeef van deze visie gaan alvorens ze besproken worden door de Staten en daar wordt nog een keer bekeken hoe e.e.a. zich verhoudt tot de visie. Mooi, maar het zal best lastig zijn. Voorbeeld voor de beste insteek is misschien de vijfde H.J. Schoo lezing, die premier Rutte uitsprak op 2 september 2013.

H.J. Schoo benoemde de dingen zoals die zich aan hem voordeden. Heersende opinies zeiden hem niet zoveel. Rutte zei: Laat ik daarom vandaag in die geest beginnen en allereerst de olifant die daar in de hoek staat een hand geven. U hebt hem vast ook zien staan, aldus Rutte. Vraag is wie of wat hier 'de olifant' is? Ik zeg u: ze zijn talrijk. Op de olifant van Rutte stond met koeienletters geschreven het woord VISIE. Onze visie ligt hier vandaag ter besluitvorming. Ik laat u kennis maken met een paar olifanten.

Allereerst de visie op zich. Rutte gaf een heel mooi beeld door steeds te zeggen: "Ik zie een land dat..." en gaf met die beginzin veel fraaie verbeeldingen. Wat hij niet kon weten, is dat dat land voor een deel al zeer snel zou veranderen. Hij kon niet weten dat bodem in Groningen sneller zou dalen dan voorspeld. Ik zie een land werd sneller dan verwacht ik zag een land.

De deltawateren

Zie ook Zeeland, ingetekend tussen veilige dijken. Wij weten inmiddels dat deze veiligheid een prijs heeft. Veiligheid tegen overstromen vraagt om een ander concept. De Grevelingen meer open, de Oosterscheldekering meer open; en de Westerschelde dan? Het schijnbaar eeuwige verlangen van havenbaronnen naar diep, dieper, diepst. Hebben wij daarvoor een oplossing? De visie pleit voor meer samenwerking tussen de havens van Antwerpen en Rotterdam. "De havens Rotterdam en Antwerpen zijn inmiddels gefuseerd. De deltawateren hebben in 2040 elk een onderscheidend en eigen karakter." Is de Westerschelde dan gekanaliseerd en verworden tot een ééngeulsysteem?

Maar voor vandaag zie ik een provincie waar de estuariene dynamiek in 2040, zowel in de Oosterschelde als in de Grevelingen, weer nagenoeg geheel hersteld is. Ik zie een Westerschelde met dat unieke tweegeulensysteem. Door de verregaande samenwerking tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen is de discussie over de verdieping bijgelegd en gesloten. Dat zeg ik, maar verwijzend naar het mogelijk weghalen van maritieme drempels in de monding van de Westerschelde maak ik mij daarover grote zorgen.

In 2040 is er een provincie waar de circulaire economie hoogtij viert. Zeeland is daarbij toonaangevend. Bedrijven hebben ontdekt en begrepen dat samenwerking, ook grensoverschrijdend, pure winst en vooruitgang betekent. Restproducten worden weer grondstof. De GroenLinks Statenfractie pleit in 2020 in de Statenvergadering voor het aanleggen van meer snelwegen. Economische snelwegen wel te verstaan. Buisleidingen die de hernieuwbare grondstoffen van bedrijf naar bedrijf transporteren. De provinciale overheid is enthousiast en faciliteert.   

Ook de landbouw heeft zich gestort op duurzaam produceren. Zeeland is en blijft een belangrijke leverancier van (zilte) producten, ook over de grens. Naam en faam!

Het Zeeuwse landschap is open en wijds, grootser dan ooit; en de toerist: die vindt het mooi. Hotspots? Geen extremen, de toerist zoekt ruimte en rust. In de polder en aan het strand.

Voorzitter, dat was een snelle doorkijk in mijn glanzende groene glazen bol. Iedere fractie zal zo zijn eigen visie hebben. De kunst om dit te laten slagen kunt u zien op Sesamstraat: daar wordt nog wel eens het begrip samenwerken uitgelegd. Het is kinderlijk eenvoudig, met elkaar kun je veel meer dan alleen. Dat geldt voor deze Staten, maar ook voor alle andere actoren. Houdt de discussie gaande. GroenLinks stemt graag in met dit futuristische voorstel.