Er is teveel overheid en daardoor teveel regelzucht. De overheid is te duur geworden. Om precies te zijn gaven het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen 24 miljard te veel uit. De organisatie van het binnenlands bestuur is ‘sinds Thorbecke’ niet meer wezenlijk veranderd en daardoor niet meer efficiënt en te ingewikkeld. Dat het anders moet, vindt bijna iedereen, maar hoe? Kom niet aan provinciegrenzen, laat staan gemeentegrenzen. Het kabinet wil er wat aan doen, minder kwetsbaar en meer bestuurskracht. Aan de kant blijven staan is geen optie, vluchten in gemeenschappelijke regelingen ook niet. Meedoen in de discussie en van binnenuit! Wij laten het toch niet over ons komen? GroenLinks wil met deze brochure een bijdrage leveren aan de discussie en doet daarvoor een aantal suggesties hoe het beter kan.
Op de agenda van Provinciale Staten d.d. 14 maart 2014:
Middelburg, 26 februari 2014
Gewijzigd initiatiefvoorstel toekomstige bestuurlijke organisatie
in de provincie Zeeland
AAN DE PROVINCIALE STATEN VAN ZEELAND
Provinciale Staten zullen in de tweede helft van dit jaar spreken over de gewenste bestuurlijke organisatie in Zeeland. Dit als één van de gevolgen van het kabinetsbeleid in deze. Het college heeft toegezegd hierover met een voorstel te komen. Naast ‘minder provincie’ wil het kabinet het aantal gemeenten fors verminderen. Volgens verantwoordelijk minister Plasterk is opschaling nodig, omdat gemeenten alleen dan een goede partner kunnen zijn voor organisaties als zorginstellingen, financiële risico's kunnen dragen en beschikken over voldoende kennis en capaciteit.
Het komt ons daarom als gewenst voor de gemeentelijke kaart ook te betrekken bij die discussie. Wij hebben bijgevoegde voorzet (brochure) niet gemaakt om de discussie te voeren over de vraag hoe de grenzen uiteindelijk getrokken moeten worden, maar om een bijdrage te leveren aan die discussie. De brochure is ook in het bezit gesteld van de gemeenten en het waterschap met het verzoek deze in de raden te bespreken / behandelen. Het voorstel is om de brochure te betrekken bij het overleg met gemeentebesturen en waterschap, de zgn. ‘tafel van vijftien’. Zodoende kan gekozen worden voor een optimale invulling van bestuurlijk Zeeland (provincie en gemeenten) voor de komende generaties.
Tijdens de behandeling van dit initiatiefvoorstel in de Statencommissie Bestuur, Financiën en Welzijn (BFW) op 21 februari 2014 heeft het college uiteengezet dat al met de partners van de 'tafel van vijftien' vanuit de inhoud wordt gesproken over de bestuurlijke inrichting van Zeeland. Voorts heeft het college toegezegd om vóór het zomerreces 2014 een plan van aanpak aan PS voor te leggen. Dat plan van aanpak is door de 'tafel van vijftien' voorbereid en wordt door alle gemeenteraden, de algemene waterschapsvergadering en Provinciale Staten vastgesteld .
Ontwerpbesluit
De Staten der Provincie Zeeland
b e s l u i t e n :
- kennis te nemen van de brochure ‘Mag het wat kosten (…)’;
- in dit proces samen met gemeenten en waterschap op te trekken, elk vanuit een eigen rol, identiteit en verantwoordelijkheid en dientengevolge ruimte te bieden voor verschillen;
- het college van Gedeputeerde Staten te vragen om met het plan van aanpak tevens te duiden hoe en op welke termijn tot een richtinggevend besluit gekomen kan worden;
- de Statencommissie BFW regelmatig over de voortgang te rapporteren.
Bijlagen
- brochure gemeentegrenzen;
- kopie brief d.d. 2 augustus 2013 aan Zeeuwse gemeenten
.................................................................................................................
CONCLUSIE
De uitkomst van behandeling van dit initiatiefvoorstel / reactie Leen Harpe na discussie in de commissie BFW en de inbreng van partijen in deze Statenvergadering:
"Het standpunt van de Staten is dat dit teveel een blauwdruk is, maar dat is niet wat het GroenLinks-voorstel verwoordt of beoogt. Belangrijk uitgangspunt is het proces van onderop te starten. Dit voorstel is niet bedoeld om de discussie te forceren.
Doel is te kijken wat de wenselijke schaal is voor Zeeland. Dit is geen oplegnotitie, maar een discussienota.
Het wachten was op een notitie van het college van GS na totstandkoming van een collegeprogramma. Die notitie kwam er niet, terwijl we beoogden daar een bijdrage aan te leveren. Het initiatief moet primair bij de Staten liggen.
De GroenLinks-brochure "Mogen we er wat van vinden..." ligt er al ruim een halfjaar en staat nu op de agenda van PS. In de tussentijd werd de 'Tafel van 15' geboren, die binnenkort met een Plan van Aanpak komt, met advies van GS - aldus gedeputeerde Van Heukelom. GroenLinks wil dat proces niet belasten met dit initiatiefvoorstel, en trekt daarom het voorstel in om het t.z.t. opnieuw te agenderen.
Conclusie: de Staten praten na de verkiezingen over het plan van aanpak van de 'Tafel van 15'. Dan wordt er alsnog over dit onderwerp gediscussieerd."
..................................................................................................................
[2 april 2013:]
GroenLinks wil een onderzoek naar de bestuurlijke organisatie en de bestuurscultuur in Zeeland. Dat moet samen en in goed overleg met de gemeenten. Na de nota over de gewenste bestuurlijke schaal van de provincie Zeeland, kwam er een vervolgnota [aug. 2013]. De gemeentebesturen in Zeeland werden uitgenodigd de discussie te starten over een beter georganiseerde, efficiëntere en toekomstgerichte overheid. Voorgesteld wordt het aantal gemeenten terug te brengen tot maximaal zes. De nota geeft een aanzet tot een inhoudelijke discussie. (Toenmalig) burgemeester Roep van Vlissingen nam de nota in ontvangst op 2 augustus 2013.
De GroenLinks-nota geeft een aanzet voor een inhoudelijke discussie in Staten en gemeenteraden. Dat moet uiteindelijk leiden tot een (gemeentelijke) overheid die en beter kan functioneren en voor (veel) minder geld. Eigenlijk hadden er al uitgewerkte plannen moeten liggen volgens minister Plasterk. De minister vindt opschaling van gemeenten nodig, omdat gemeenten alleen dan de (toekomstige) problemen goed aan kunnen. Zeeland is kleinschalig en wordt daar om geroemd. Veel mensen vinden die kleine schaal prettig, maar moet dat ook gelden voor gemeenten? De soms gedwongen samenwerking (gemeenschappelijke regeling) geeft aan dat gemeenten al op veel terreinen grensoverschrijdend bezig zijn. Dat zou bijvoorbeeld een vervolg kunnen krijgen door ook ambtelijke diensten alvast samen te voegen.
Thorbecke legde in 1848 de basis voor ons huidige bestuurlijke stelsel en eigenlijk is er sindsdien niet veel meer veranderd. GroenLinks vindt het nu tijd voor 'een update' en om onderzoek te doen naar de bestuurlijke toekomst van gemeenten in Zeeland. De nota (zie bijlage) geeft daar richting aan door het aantal gemeenten terug te brengen tot maximaal zes. GroenLinks heeft in een initiatiefvoorstel de Staten voorgesteld een principekeuze te maken uit één van de drie gepresenteerde modellen en met de dertien Zeeuwse gemeenten in overleg te treden over de te volgen werkwijze (plan van aanpak). Dat moet voor het zomerreces van 2014 klaar zijn.
Meer informatie: Leen Harpe, tel. 06 – 36 09 33 78