Delta heeft tot medio 2017 de tijd gekregen om te splitsen. Ook zonder de splitsingswet (WON) blijkt dit noodzakelijk vanwege marktomstandigheden en de belangen van de aandeelhouders (provincie en gemeenten). Levensvatbare onderdelen Enduris (netwerk), Evides (water) en retail (o.a. Zeelandnet) moeten als onderpand dienen voor een lening van 150-200 miljoen euro. Dit geld is nodig om de ongezonde energietak van Delta te kunnen afstoten. Provinciale Staten hebben vandaag het toetsingskader goedgekeurd. GroenLinks was tegen: het is veel te vroeg. Eerst moet het grote struikelblok, de kerncentrale, naar EZ. De bijdrage van GroenLinks:

[Ziehier het voorstel en vraag en antwoord]

DELTA: het nieuwe hoofdpijndossier voor de provincie! Dat concludeert de fractie van GroenLinks na het lezen van de stukken en het horen van diverse adviseurs en deskundigen, waaronder de voorzitter en secretaris van de Centrale Ondernemingsraad (COR).

Gevraagd wordt naar het toetsingskader. COR en Aandeelhouderscommissie (AHC) zijn het wel eens wat de keuzemogelijkheden betreft. De noodzakelijke herstructurering zou het meest gebaat zijn als er kapitaal gevonden wordt om mee te kunnen geven met de ongezonde tak van het bedrijf. Niet door te verkopen, maar door herfinanciering. Als de publieke aandeelhouders borg willen staan, zouden banken een lening willen verstrekken op gezonde takken als het water en de retail. Borg staan kan, want dividend water levert per jaar zo’n 20 miljoen op. Zet telkens de helft apart en je hebt je borg. En dit voorstel gaat pas gebeuren als het totaalplaatje inzichtelijk is.

Maar krijgen we zo wel een echt totaalplaatje?

  • Natuurlijk, GroenLinks kent de juridische restricties: een verlieslijdende tak mag je niet zo maar afstoten; vanuit gezonde onderdelen moet je geld meegeven.
  • Natuurlijk, aan de jarenlange roep vanuit PS om de aandelen Evides te verhangen, lijkt zo voldaan te worden door ze in een aparte holding te plaatsen: maar betaal je zo eigenlijk niet voor iets dat al van  jou is?
  • Natuurlijk, op korte termijn lijkt een deel van de werkgelegenheid gered te kunnen worden. Echter, het lijkt er evenzeer op dat ook herstructurering niet zonder ontslagen zal lukken.
  • En natuurlijk, er wordt gepraat met Kamp over het allergrootste blok aan DELTA’s been: de kerncentrale.

En juist daar wringt de schoen voor GroenLinks om te kunnen bepalen hoe het  totaalplaatje er echt uit gaat zien. Zolang wij niet weten wat er met de kerncentrale Borssele (KCB) gebeurt, kan de gekozen optie evengoed een bodemloze put blijken.

Van PS als aandeelhouders worden moeilijke keuzes verwacht op korte termijn. Dat durven we als GroenLinks best. Maar we durven ook wel meer druk te zetten op directie en het ministerie van Economische Zaken. Want in de ogen van GroenLinks moet daar nu ook maar snel de kogel door de kerk en eerst besloten worden dat de KCB in handen komt van EZ! Iedereen heeft het erover en weet waar het heen moet. Wij mogen, nee we moeten dit wel vragen als AHC. Immers:

  • De strategische visie heeft uitgewezen dat samenwerking/fusie voor DELTA het beste is, gevolgd door verkoop, en pas als laatste: zo doorgaan.
  • Niemand wil echter samenwerken of kopen zolang de KCB via aandelen grotendeels in handen van DELTA blijft.
  • De KCB moet sowieso in Nederlandse handen blijven, ook dat is vastgelegd.

Als snel duidelijk wordt dat de KCB naar EZ gaat, dan krijgen we echt een beeld van het totaalplaatje. Want nu zijn tal van KCB-zaken niet inzichtelijk:

  • Het is niet (meer) de winstgevende energietak; hoe groot is het verlies?
  • Hoe groot zijn de extra’s die nu al nodig zijn om tijdelijke opslag van radioactief materiaal op te slaan? En voor definitieve oplossing? COVRA vraagt nu al om meer!
  • En hoe staat het met dat ontmantelingsfonds? Van het verplicht te vullen deel horen we al 12 jaar dat dit te laag is; dat herhaalt zich in juni 2016; dan komt er eenzelfde beeld naar voren.
  • Bijstelling eens in de 5 jaar. Tot nu toe wassen neus; dus wassend tekort!
  • Over de andere onderdelen van dit ontmantelingsfonds hebben we al helemaal geen helderheid, maar reken maar dat deze evenmin voldoen aan de opzet.
  • M.a.w. straks dienen we - als Kamp ons geheel of gedeeltelijk met de KCB laat zitten – de fraai bedachte leenconstructie alleen maar in te zetten om aan deze verplichtingen te kunnen voldoen. Cijfers uit voorgaande jaren leren dat hier nog honderdenden miljoenen naar toe moeten...
  • De ‘splitsingswet’ komt er. Maar juist door de insteek van EZ rond die ‘splitsingswet’, ligt er nu enorme tijdsdruk op DELTA. Onnodig in de ogen van GroenLinks, want in de rest van de EU is men ook niet zo snel met splitsen… Oneerlijke concurrentie, maar dit is wat de meerderheid van de Tweede Kamer wil. Niet EK. Dit terzijde.

VRAAG: kan de gedeputeerde iets meer vertellen over dit overleg met EZ? Met name of er helderheid komt vanuit EZ vóór april/mei?

Voor de fractie van GroenLinks is het wel duidelijk dat DELTA al een tijd in zwaar weer zit. Niet voor niets hebben wij afgelopen jaren ook ingestemd met: bouw het dividend maar af. Tot dit jaar naar verwachting zelfs niets. T.b.v. de werkgelegenheid. De Zeeuwse werkgelegenheid vinden wij ook zeer belangrijk!

GroenLinks wil best praten over herfinanciering, maar dat is nu te vroeg. Wij gaan nu niet akkoord met dit voorstel. GroenLinks wil daarom nu nog alle opties openhouden. Eerst helderheid over de kerncentrale. Wij willen zeker geen goed geld naar slecht geld brengen.

  • Werkgelegenheid is een belangrijke factor in de keuze voor herfinanciering: want bedenk eens wat je met 200 miljoen kan doen. Stel, je maakt van elke woning in Zeeland een ‘nul op de meter woning’ (NOM). Dan verdien je dat geld ook terug en het levert een enorme hoeveelheid werkgelegenheid op.

VRAAG: Wat vinden GS en andere politieke partijen van deze mogelijke zienswijze?

Tot slot, voorzitter – en andere partijen hebben er ook al op gewezen - hoe kan het dat een bedrijf als DELTA, dat in enorm zwaar weer zit, het goedvindt dat de CEO gewoon de afgesproken loonsverhoging krijgt van meer dan 20%...!? En de medewerkers niets.

Provincie en gemeenten hebben jarenlang al voor in totaal zo’n 1 miljard euro in DELTA gepompt (of achtergelaten, zo u wilt) zonder nu te kunnen zeggen dat het bedrijf is gaan draaien als een tierelier onder deze leiding. Integendeel.

Iemand die echt hart heeft voor de zaak, en feeling met medewerkers en aandeelhouders, zou in zo’n geval zeggen: stop die verhoging maar alvast in het op te stellen sociaal statuut! En nu zouden we als provincie en gemeenten weer garant moeten staan, c.q. de portemonnee trekken?! Dat is op dit moment voor de fractie GroenLinks echt niet aan de orde.

VRAAG : Wist noch de Raad van Commissarissen noch de AHC hier iets van? Wat gaat u hieraan doen?

Fractievoorzitter Gerwi Temmink

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ook in tweede termijn is GroenLinks duidelijk dat er een vuist gemaakt moet worden als aandeelhouders: er moet vóór april duidelijkheid zijn over de kerncentrale. Het college en een grote meerderheid van de overige fracties zien de kerncentrale als een van de problemen en kiezen voor een integrale aanpak. GroenLinks stemt tegen het Statenvoorstel.

Een meerderheid is voor het voorstel: aangenomen.

In de media:

Wise: Aandeelhouders Borssele in de knel

PZC: Gedeputeerde: provincie en gemeenten lopen weinig risico bij garantiestelling lening Delta

PZC: Staten vinden salarisverhoging directeur Delta 'onaanvaardbaar'

Omroep Zeeland: Aandeelhouders praten woensdag over salaris Delta-topman

Wise: De drie onbetaalde rekeningen van Borssele (Delta)