Op de agenda van PS 4 febr. stond de vaststelling van het Uitvoeringsprogramma ZW Delta 2010-2015+, opgesteld door de stuurgroep Zuidwestelijke Delta. Doel is bij te dragen aan een klimaatbestendig veilige, ecologisch veerkrachtige en economisch vitale Zuidwestelijke Delta. Het bijbehorende protocol regelt afspraken over de bestuurlijke samenwerking.

Conclusie is dat de Staten enthousiast zijn over de plannen om de Zuidwestelijke Delta veerkrachtig, veilig en vitaal te maken. Voor een belangrijk deel kan dat worden bereikt door de verbindingen te herstellen tussen de met dammen van elkaar gescheiden Deltawateren, met bijvoorbeeld doorlaten.

Voor de meeste fracties is een voorwaarde dat de zoetwatervoorziening voor de landbouw veilig moet zijn gesteld. Dat speelt nadrukkelijk in het Volkerak-Zoommeer, waar weer zout water in moet komen om de blauwalg te bestrijden. Het is ook een goede zaak dat de zandhonger in de Oosterschelde op de kaart staat, al zijn er nog steeds geen definitieve oplossingen.

Bijdrage GroenLinks / Leo Dalebout

"Als Schouwse tiener was ik bijna dagelijks getuige van het met betonblokken dichtgooien van het Brouwershavensegat. Spannend. Er gebeurde wat. We visten op de dam in wording. We zagen, vlak na het wegvallen van het tij, de gepen doodgaan. We wisten ook dat het nodig was, als kinderen van ouders die de ramp hadden meegemaakt.  Maar ook met mijn eigen ervaringen vond ik het niet meer dan logisch; best wel eng wanneer het zeewater over de kaai van de Scharendijkse haven liep. Al fietste je er natuurlijk wel door.

Kort daarna werd in de Brouwersdam de doorlaatsluis al aangelegd. We liepen er in het weekend stiekem doorheen. Ik besefte toen al dat tijloos water het blijkbaar ook niet was. We reden met de Kever over de Zeelandbrug op visite naar Kattendijke. Op de muraltmuren bij Colijn; “Oosterschelde open”. Een maand later weer op visite en op het muurtje; “Oosterschelde slopen”. Weer een maand later; “Oosterschelde slopen, dat nooit”. De worsteling in een notendop.
Als resultaat van deze Muraltdiscussie ligt de Pijlerdam er alweer bijna 25 jaar en vieren we binnenkort 40 jaar Brouwersdam. Het Grevelingenmeer ligt op apegapen, met in de diepe delen zuurstofloosheid. Zandhonger in de Oosterschelde. Blauwalg in het Volkerak-Zoommeer, de Westerschelde kreunt van de pijn in zijn uitgeholde rug. Wie had dat gedacht, 40 of 25 jaar geleden.

Toch ook successen. Het Veerse meer, na de watersnood het eerst aangepakt, is herboren. Je zwemt je niet meer vast tussen de slierten wier. Nog meer successen, de Deltawateren zijn Natura 2000-gebieden. Nationaal Park de Oosterschelde, kraamkamer van de Noordzee, prachtig. “Gouden Rand van de Noordzee” zelfs, aldus de krant van gisteren.

GroenLinks is het met Gedeputeerde Hamelink eens, die vindt dat de Westerschelde geen status aparte moet hebben of houden. Maar juist in de samenhang van de totale Delta moet worden bezien. Waarbij de biotoop van de Westerschelde anders is en blijft!  En nu ‘ho ho’ met dit unieke stuk zee, niet nog eens dieper, en de natuurcompensatie  goed afregelen.

Het uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta komt niets te vroeg. Hoogste tijd voor een ecologische impuls. Een impuls waarbij de economische ontwikkeling gelijk op gaat. Een duurzaam evenwicht tussen economie en ecologie. Naar ons hart. Groene economie. Met veiligheid voorop natuurlijk. Wij onderschrijven het hoofddoel zoals dat in het protocol is opgenomen (; ontwikkeling van activiteiten die de nationale concurrentiepositie versterken, deze te combineren met ontwikkelingen die de veiligheid tegen overstromingen versterken en de waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie versterken).

GroenLinks dringt aan op een ‘herkierbesluit’, een internationaal verdrag kan zomaar niet met een (gedoog)regeerakkoord terzijde worden geschoven. En het  benutten van kansen voor een ‘blue energy’ centrale (:energie opwekken uit het spanningsverschil tussen zoet en zout water) is ons inziens meer dan het overwegen waard.

Dan de visie van Borm & Huygens, kort gezegd:  “Sluit de Nieuwe Waterweg af, maak een brede doorsteek bij de kop van Goeree en de estuariene dynamiek keert volledig in de Delta terug. Houd het Volkerak-Zoommeer zoet want bij een verzilt meer zou iedere zoetwaterberging leiden tot een vernietiging van het ecosysteem.” Om diverse redenen adviseren zij ons nu geen goedkeuring aan het Uitvoeringsprogramma te verlenen. Maar hebben we tijd voor uitstel van besluitvorming? We menen van niet en zullen hun advies daarom niet opvolgen.

Wel is GroenLinks geboeid door de plannen en visie van Borm c.s. en vragen we ons af waarom we er in het voorliggende programma zo weinig van terugzien. Ons is duidelijk gemaakt dat het DG Water en het Programmabureau Zuidwestelijke Delta de plannen van Borm & Huijgens in 2010 hebben laten bestuderen. Wij hebben kennis genomen van deze studie en delen de conclusie; “ Samenvattend kan worden gesteld dat er geen inhoudelijke basis is, om op grond van dit inrichtingsvoorstel een fundamentele wijziging aan te brengen in de hoofdlijnen en uitgangspunten zoals die momenteel door de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta worden gehanteerd voor de ontwikkeling van mogelijke toekomstbeelden en de gefaseerde uitwerking daarvan.

T.o.v. de in 2010 bestudeerde plannen heeft Borm & Huijgens nu een extra compartimenteringsdam in de Grevelingen geplaatst. Wij waarderen hun actieve rol en adviseren hen van harte om gebruik te blijven maken van de oproep van de Stuurgroep te participeren in het nog veiliger, vitaler en veerkrachtiger maken van onze Delta

Ik hoop er over 25 en 40 jaar ook nog bij te zijn. Om het succes te kunnen meevieren van de Groene economie als 2e Deltawerken. Je leest wel eens dat het volgende grote conflict over de zoetwatervoorziening zal gaan. Aan zoutwater echter geen gebrek. GroenLinks ziet grote kansen  voor zilte teelten, duurzaam gekweekte vis en blue- en getijdenenergie als Zeeuwse exportproducten. Goed voor de economie van boer en visser, maar vergeet het belang van de export van onze kennis niet.

En wat lijkt de Zuidwestelijke Delta op ‘onze GroenLinks provincie’. Let op; over 25 jaar volgen de provinciegrenzen die van het stroomgebied en, wie weet, bestuurt er dan nog maar één bestuur.
GroenLinks heeft zin in de Zeeuwse toekomst. U ook ?"