Het ministerie van Economische Zaken heeft een projectplan opgesteld voor een verkennende studie naar de lange termijn beheeropties voor radioactief afval en verbruikte splijtstoffen en vraagt om een reactie daarop. Het betreft een eerste verkenning voor het vervolg van de COVRA. De GroenLinks Statenfractie heeft de volgende zienswijze ingediend:
Ministerie van Economische Zaken
Programmadirectie Nucleaire Installaties en Veiligheid
Postbus 20401
2500 EK Den Haag
Onderwerp: Zienswijze projectplan verkennende studie radioactief afval, Aanleverpunt C-Noord3, A17/18
Geachte mevrouw, mijnheer,
"Het ministerie van Economische Zaken heeft een projectplan voor een verkennende studie naar de lange termijn beheeropties voor radioactief afval en verbruikte splijtstoffen opgesteld. Wij horen graag uw mening hierover en uw ideeën daarbij." Dat is de aanhef van uw bekendmaking in diverse media. Het verbaast ons dat u de term ideeën gebruikt, kennelijk omdat u er geen idee van heeft hoe omgegaan moet worden met de zgn. geologische eindberging. Dat wordt duidelijk gemaakt door het gestelde in het rapport dat in de toekomst, door bijvoorbeeld technologische ontwikkelingen of internationale samenwerking, inzichten kunnen veranderen. Er wordt momenteel geen keuze gemaakt voor een locatie. Het betreft dus slechts hooguit een feasibility study.
Wat opvalt is dat de verkenning in beginsel meer onmogelijkheden c.q. beheeropties (7 stuks) dan mogelijkheden (4 stuks) bevat. Een enkele optie komt zelfs ridicuul over (berging in ijskap). Bij het huidige beleid wordt er van uitgegaan dat de opslag veilig moet zijn. Dat is het niet, omdat de bovengrondse opslag dat al niet garandeert. Het opslaan voor honderd jaar achter meters dikke muren is in geen enkel opzicht een goede oplossing. U geeft dat zelf aan onderaan bladzijde 14 van het rapport.
"De belangrijkste nadelen van bovengrondse opslag is het verhoogde risico op breuk van de opslag, door invloeden van buitenaf en het risico op breuk in de keten van actief beheer (management, controle, onderhoud, middelen etc.). Tevens is een nadeel dat er ook nog een geschikte berging voor het langlevend en/of hoogradioactief afval moet komen."
U schrijft in het rapport al toe naar de eindoplossing: de geologische eindopberging. Dat maakt de inspraak tot een farce. Zonder enige wetenschappelijke onderbouwing wordt gesteld: "(…) dat het afval ook na duizenden jaren buiten de levensruimte (biosfeer) van de mens blijft." Elders in het rapport geeft u aan dat onderzoek (o.m. OPERA) nog niet tot enig resultaat heeft geleid. Het zou u sieren wanneer in het rapport ook de vele mislukkingen in beeld worden gebracht. Stuitend is in dat opzicht ook dat het woord Fukushima niet voorkomt in het rapport! Momenteel de bron van veel negatieve kennis in dit opzicht.
Verrassend is zonder meer het voornemen om af te wijken van de OEI-leidraad. Het geeft u onbegrensde mogelijkheden om zelf iets te bedenken. Dit is onaanvaardbaar. Ook voor wat betreft de ethiek kadert het rapport de zaak in; er is geen afwegingskader. Waarom niet de Non-normatieve benadering en bij voorbeeld het onderwerp verantwoordelijkheid voor latere generaties toegevoegd? Er wordt in het rapport direct gekozen voor het gebruik van de "Ethical Matrix" een doelredenering.
Grootste mankement in het rapport is het ontbreken (beheeroptie) van het sluiten van de kerncentrale (KC) nu. Dat voorkomt veel afval en helpt deels een probleem oplossen dat onoplosbaar is. Immers toekomstige generaties zullen nooit gevrijwaard worden van ons radioactieve afvalprobleem. De zgn. eindberging geeft ook na duizenden jaren geen zekerheid. Er is geen bewezen techniek. In het kader van preventie* dient deze mogelijkheid meegenomen te worden in de verkenning en het vervolg. De gelden die EPZ 'spaart' voor de eindberging kunnen deels aangewend worden voor het eerder sluiten van de KC. Ook dient meegewogen te worden dat Nederland een energie-exporterend land is en inzet op vergroening van de economie.
Dat nog eens ondersteund in het regeerakkoord:
We kiezen voor een realistische, ambitieuze groene groeistrategie, waarin ruimte en zekerheid verankerd worden. Ons land heeft alles in huis om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de snelle ontwikkeling van nieuwe energiebronnen als zon, wind, biomassa en geothermie (…).
Graag uw gemotiveerde reactie.
Met vriendelijke groet,
Statenfractie GroenLinks Zeeland
Leen Harpe
Ter Vestelaan 69
4333 GZ Middelburg
* het gericht nemen van maatregelen en/of het doelbewust in acht nemen daarvan om het ontstaan van grote hoeveelheden afval te voorkomen. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
!! Het projectplan is te vinden op de website van LAKA, evenals de kennisgeving
N.B. Een bevestiging van ontvangst van de zienswijze werd ontvangen op 14 oktober 2013 - zie bijlage