De provincie Zeeland ligt onder een dikke stik- c.q. stofdeken. Dat weten wij sinds kort en eigenlijk al veel langer, maar het viel nooit zo op. Zeeland heeft (nog) een goede naam op het gebied van schone lucht en dat willen wij graag zo houden. De zeelucht, goed voor cara’s! Op de foto, onder aan dit voorstel blijkt nog eens, dat onze schone lucht een zeer beperkt begrip is geworden. Willen wij de naam van ‘schone-lucht-provincie’ houden, dan moeten wij snel aan de slag. Dat kan de provincie niet alleen, het moet uiteindelijk een gezamenlijk ‘willen en kunnen’ worden van overheden, burgers en bedrijven. GroenLinks komt met een visienota.
De provincie Zeeland ligt onder een dikke stik- c.q. stofdeken. Dat weten wij sinds kort en eigenlijk veel langer dan sinds kort, maar het viel nooit zo op. Fijnstof is een mengsel van deeltjes van verschillende grootte en verschillende samenstelling. Sommige typen fijn stof zijn schadelijker voor de gezondheid dan andere. De oorsprong van het stof is waarschijnlijk bepalend voor de schadelijkheid. Zo lijkt fijnstof afkomstig van de uitstoot door verkeer schadelijker voor de gezondheid dan bij voorbeeld stofdeeltjes afkomstig uit de bodem.
Fijnstof in de lucht kan leiden tot gezondheidsklachten en zelfs tot voortijdige sterfte. Bij ongeveer 1.700 tot 3.000 sterfgevallen per jaar speelt de relatie tussen voortijdige sterfte en het inademen van fijnstof een rol. Dit blijkt uit epidemiologische studies van het Nederlands Aërosol Programma, waarin RIVM, TNO, ECN en IRAS van de Universiteit van Utrecht samenwerken.
Fijnstof draagt bij tot hart- en longziekten, acute en chronische bronchitis, en astma. Wie in Nederland binnen 100 meter van een drukke snelweg woont, of binnen 50 meter van een drukke stadsweg, leeft door de uitstoot van fijnstof gemiddeld een jaar korter dan mensen die wat verder van de snelweg vandaan wonen. Ongeveer vijf procent van de Nederlanders loopt op deze manier een verhoogd risico, maar in steden is dat aantal hoger (10 procent in Amsterdam). Problematisch is verder dat fijnstof maar langzaam doordringt in het lichaam. Dit wil zeggen dat zelfs als de wettelijke normen voor stofdeeltjes in de lucht niet worden overschreden, er toch gezondheidsproblemen kunnen ontstaan.
Raad van State
Een uitspraak van de Raad van State in september 2004 deed veel stof opwaaien. De bestuursrechter verbood de aanleg van spitsstroken langs de snelweg en de aanleg van een bedrijventerrein omdat hiermee luchtnormen worden overschreden.
Staatssecretaris Van Geel (milieu) reageerde dat "Nederland niet op slot kan voor wonen, werken en infrastructuur", en wilde Europese normen voor luchtverontreiniging soepel uitleggen. In april 2005 liet de Raad van State echter weten geen mogelijkheden te zien voor een soepele interpretatie van de Europese regels.
Schone lucht
Zeeland heeft (nog) een goede naam op het gebied van schone lucht en dat willen wij graag zo houden. De zeelucht, goed voor cara’s! Op de foto, onder aan dit voorstel blijkt nog eens, dat onze schone lucht een zeer beperkt begrip is geworden. Willen wij de naam van ‘schone-lucht-provincie’ houden, dan moeten wij snel aan de slag. Dat kan de provincie niet alleen, het moet uiteindelijk een gezamenlijk ‘willen en kunnen’ worden van overheden, burgers en bedrijven.
GroenLinks stelt voor het budget voor imagoverbetering vanaf nu volledig te benutten voor het oppakken van de fijnstofproblematiek.
Wachten duurt soms lang
De nationale overheid maakt nog geen vaart met het nemen van maatregelen. Het kabinet worstelt er mee en/of aarzelt vanwege economische motieven. Naar de mening van GroenLinks zou men op nationaal niveau onder meer roetfilters voor dieselvrachtwagens verplichten en voor dieselauto's stimuleren, strengere Uitstooteisen aan de industrie stellen, zeker in Europees verband, de verkoop van milieuvriendelijke auto's stimuleren, een maximumsnelheid van tachtig kilometer per uur op de rijkswegen invoeren waar en wanneer het echt noodzakelijk is, en snel een beprijzing voor het wegverkeer invoeren ter vervanging van de belastingen op het bezit en gebruik van de auto, waarbij de rekening wordt gehouden met de milieuvriendelijkheid van de auto.
Provinciaal beleid
Artikel 9 van het besluit luchtkwaliteit 2005 geeft aan de provincie een belangrijke opdracht: “Gedeputeerde staten stellen Onze Minister eenmaal in de drie jaar voor 1 juli van het op die periode volgende jaar in kennis van de voortgang van de uitvoering van de in het eerste lid bedoelde actieplannen.” Gedeputeerde staten moeten vervolgens de minister ook rapporteren over de voortgang van de plannen, die gemeenten (B&W) moeten maken. De commissaris van de Koningin heeft in deze wel een heel schone taak opgedragen gekregen. Artikel 11, lid 1 van het besluit vermeldt daarover het volgende: “De commissaris van de Koningin doet van een overschrijding van een alarmdrempel als bedoeld in artikel 14 of 182, zo spoedig mogelijk mededeling aan het publiek.”
In de praktijk zou dat in kunnen houden, dat de CdK zijn college op deze manier publiekelijk ten toon moet stellen. Maar naast het coördineren en stimuleren van gemeentelijke luchtkwaliteitplannen en om situaties als bedoeld in artikel 11, lid 1 te voorkomen, kan de provincie Zeeland ook zelf aan de slag. Zij behoeft niet te wachten op maatregelen van Van Geel. De GroenLinks Tweede Kamer fractie heeft het kabinet daarop aangesproken en presenteerde een plan, dat als ‘goed’ werd beoordeeld door het RIVM (bijlage 1). Dit plan is gebruikt als basisdocument voor een schoner provinciaal fijne-stof-beleid. Beide plannen vormen samen een prima uitgangspunt voor een schonere provincie Zeeland!
Voorstel
De GroenLinks Statenfractie stelt voor deze notitie, inclusief maatregelenpakket, te behandelen in de commissie Ecologie en Water. De uitkomsten van die discussie ware vast te leggen in een voorstel c.q. motie, waarin Provinciale Staten het college van Gedeputeerde Staten vragen om een uitvoeringsprogramma. Het uitvoeringsprogramma zal dan nog dit jaar vastgesteld moeten worden.
Wij zijn zeer geïnteresseerd in aanvullingen / opvattingen van onze collega-fracties.
Downloads