Op de agenda van Provinciale Staten van 14 november 2014: Begroting 2015 en Najaarsnota, verlengen Cultuurnotaperiode, en begrotingswijzigingen. Dit alles wordt gelijktijdig behandeld. Verderop de bijdrage van Leen Harpe aan de behandeling van deze agendapunten.
Dit is de link naar de vergaderstukken.
Leen Harpe:
Voorzitter,
De begroting die voorligt is de laatste financiële stap van het college voor deze beleidsperiode. Het college is dik tevreden over de begroting, inclusief meerjarenperspectief. Het is voor een niet-collegepartij eenvoudig, te eenvoudig, om die stellingname te bestrijden met een alternatieve begroting. Het komt mij beter voor de vreugde van het college te toetsen aan de werkelijkheid van vandaag. Om te beginnen: is er sprake van een structureel sluitende begroting?
Thermphos
Formeel misschien wel, maar de gaten in de kaas zijn op een van de eerste bladzijden al zichtbaar. De onzekerheid over de afwikkeling van het Thermphos-dossier. “Daarom pakken we geen nieuwe initiatieven meer op, maar zetten we in om het collegeprogramma af te ronden en de organisatie voor te bereiden voor een nieuwe collegeperiode” (Blz. 5 begroting). Dan is er een begroting die structureel sluit, aldus het college. Dat is onjuist! De komende tegenvaller(s) voor Thermphos bedraagt vele miljoenen en die zijn groter dan het verwachte niveau van de algemene reserve.
DELTA NV / economie
Een ander kritiek onderwerp is de uitzichtloze positie van DELTA NV. In de vorige Statenvergadering heb ik gesteld dat de Staten het zicht op DELTA verloren zijn. Dat heb ik ernstig genoemd en dat is het ook. DELTA kan Indaver nog verkopen om een betere schuldpositie te krijgen, maar dat is het dan ook. Middels een amendement van collegepartijen werd de gedeputeerde gemaand alle nog te nemen stappen in dit dossier te delen met de Staten. Gedeputeerde Van Beveren spreekt van het mogelijk nemen van draconische maatregelen ten gevolge van het mogelijk wegvallen van het DELTA-dividend. Ik citeer hem uit de PZC: “Als de dividend-bron droogvalt, loopt de provincie als grootste aandeelhouder 10 miljoen euro per jaar mis. Dat slaat een gat in de begroting voor 2015.
Het gaat in Zeeland niet erg goed. Een deel van de ‘economische dragers’ is aan het eind van de lifecycle, voorbeelden zijn bekend. Er vertrekt meer uit Zeeland dan er binnenkomt. Innovatie clustert zich rond de kenniscentra: het Mattheus-effect: ‘hen die hebben zal gegeven worden’.
Het is het college niet aan te rekenen dat de grotemensenwereld en de economie eruit zien zoals ze doen. GroenLinks verwacht ook niet dat dit college alle wereldproblemen oplost. En toch: ongebruikelijke tijden vragen om ongebruikelijke maatregelen.
De Zeeuwse politiek focust nog te veel op het verleden (WCT). Neem het beleid (of wat daarvoor doorgaat) rond DELTA. Dividend en werkgelegenheid waren de speerpunten van de aandeelhouder. Dividend is nu weg, binnenkort ook de werkgelegenheid.
Afscheid nemen van de commerciële delen van DELTA. Zo snel mogelijk. En onverwijld DNWB en EVIDES uit DELTA halen. Dan borgen we het publieke belang, kan DNWB een actievere rol spelen in de energietransitie, dan kunnen we het dividend uit deze ondernemingen benutten om op een nette manier het DELTA-debacle af te ronden voor met name de werknemers. Maar eerst en vooral door toekomstgericht te werken. Door het dividend in te zetten voor transities in de economie. De inhoudelijke beleidslijnen zijn er: biobased en circulair. De slagkracht ontbreekt. Nogmaals Mattheus: aan sterke partijen wordt gegeven. Niet aan partijen die voornamelijk naar het verleden kijken en treuren om de teloorgang van een energiebedrijf.
GroenLinks kiest voor borging publiek belang, voor toekomstgericht beleid en de ontwikkeling van slagkracht t.b.v. innovatie en economische versterking. Als we nu niet doorpakken bij DELTA, wanneer dan wel?
Blijft het gedoe met onze aandeelhoudersvisie, die niet wordt uitgevoerd. Het verhangen van de Evides-aandelen gebeurt, ondanks herhaalde plechtige beloften van het college en een brief van het ministerie van IenM, niet. Het DELTA-netwerkbedrijf dreigt mede ten onder te gaan in de malaise. Het DELTA-dividend gaat naar nul en ziehier het volgende gat in de provinciale kaas. De begroting is niet meer sluitend. Dat is een novum!
Voorzitter, reden voor een MOTIE, om datgene te doen wat al gedaan had moeten worden. In dat licht is een bedrag van in totaal acht ton uit de najaarsnota voor een aandeelhoudersvisie niet meer nodig.
Tafel van Vijftien
Een ander punt van zorg is het gebeuren in en rondom de Tafel van 15. De grootste bezuiniging zit wellicht bij de overheden zelf. Edoch, daar zingt ieder vooralsnog zijn eigen lied. Het ware raadzaam als Staten daarin een eigen positie in te nemen. Ik denk daarbij aan het voorbeeld van o.a. de provincie Groningen ('Grenzeloos Gunnen'). Een onafhankelijk onderzoek naar de verbetering van de kwaliteit van het Zeeuwse openbaar bestuur kan helpen bij de discussie in Zeeland. Daarvoor een MOTIE. Mijn wens is de vaart er in te brengen en als Staten te laten zien dat het ons ernst is. Dit onderwerp mag niet doodbloeden door oeverloos vergaderen.
Provinciale heffingen
GroenLinks ervaart de opcentenheffing als onrechtvaardig. Het is in strijd met het gelijkheidsbeginsel, verwoord in de Grondwet en het EVRM. Slechts een deel van de Zeeuwse bevolking betaalt er (gemakkelijk) aan mee. Hetzelfde geldt voor de waterschapslasten. Ook daar, zo blijkt uit onderzoek, dat burgers gemakkelijk de aanslag waterschapslasten betalen. Dit zonder zich te realiseren dat zij teveel bijdragen aan dit fenomeen. Ik ga er zonder meer vanuit dat onze vertegenwoordiger in het dagelijks bestuur van het IPO mijn stellingname daar manmoedig zal bepleiten. Het rechtvaardigheidsbeginsel is hem toch niet vreemd?! Het kan niet zo zijn dat slechts een deel van de Zeeuwse bevolking de lasten voor een ander draagt. Het is toch: “Draagt elkanders lasten?” De verantwoordelijk minister heeft een evaluatie toegezegd na de verkiezingen in 2015. Voorzitter, ik geloof deze minister niet. Zij voert het regeerakkoord in deze al niet uit en ik voorspel u dat het een move wordt om tijd te rekken. Dat is ook het geval bij het bezwaar dat het waterschap Scheldestromen heeft ingediend tegen het verminderen van het aantal geborgde zetels. Overheden die menen te moeten procederen uitsluitend vanwege het procederen, bewegen zich op het randje van wat bestuurlijk fatsoenlijk is. Premier Balkenende vond dat overheden niet tegen elkaar moeten procederen. Ik citeer hem nog maar eens. Dat was bij de invoering van de Crisis- en herstelwet.
Cultuur
Ik kan er kort over zijn. Het college draagt met het voorstel in feite de materie over aan het nieuwe college. Ik hoop dat dat college anders zal denken dan het huidige college en ik spreek de hoop uit dat er een einde komt aan het supergrootschalige denken over dit onderwerp. De bezuinigingen hebben deze sector geen goed gedaan. Verlenging is een verkeerde keuze.
Milieu / RUD
Voorzitter, de openheid ten aanzien van milieu-incidenten is onvoldoende. Het laatste voorval, de lozing van een poliovirus op de Westerschelde, maakte dat nog eens duidelijk. Ik mis een progressief beleid van de RUD. Slechts achteraf mag de omgeving weten wat er is gebeurd en door welk bedrijf. Lozingsgegevens dienen op voorhand openbaar te zijn. Bij incidenten dient er direct melding te worden gemaakt van het gebeuren. Dat is van groot belang voor de omgeving, zij hebben er recht op. Ik zag graag een koerswijziging bij de RUD. Graag een reactie.
Omgevingsplan
Het Omgevingsplan 2012-2018 legt een te groot beslag op de openbare ruimte. Zeeland is weliswaar de grootste provincie, maar qua landoppervlak is Zeeland klein. Er moet behoedzaam worden omgegaan met ons Nationaal Landschap. Dat mis ik ten enenmale. De hotspots zijn het voorbeeld van grootschalig denken in een te kleine omgeving. Natuurlijk wordt er gecompenseerd, maar wij zijn een keer uitgecompenseerd. Uitbreiding is dan niet meer aan de orde. Zeeland zal zich moeten inzetten op renovatie en rehabilitatie i.c. zorgvuldig ruimtegebruik. Zorgvuldig ruimtegebruik gaat verder dan alleen het fysieke grondgebruik zoals het maximaliseren van het gebruik per vierkante meter. Het gaat ook om het indirecte gebruik van de ruimte, bijvoorbeeld als gevolg van milieuzones of horizonvervuiling. Daarnaast gaat het om een zorgvuldig gebruik van ruimte in de tijd. Het tijdelijk gebruik van ruimte zoals braakliggende gronden en leegstaande gebouwen, valt hieronder. Ook het gedeeld gebruik hoort hierbij.
Samengevat gaat het om een efficiënt gebruik in het heden en het beschermen van mogelijkheden voor de toekomst. Het college zou dit als uitgangspunt moeten nemen voor het bij voortduring bestemmen van nieuwe bedrijventerreinen. Ook dat kan minder!
Voorzitter, het college gaat een eindsprint maken naar 18 maart a.s. Althans, dat neem ik aan. Maak geen eindterm review, zonde van de tijd. En ik weet al wat u gaat zeggen. Doe als de apostel Paulus, die niet over zichzelf wilde roemen. Toon uw zwakheden voluit, dat is beter dan blijven volhouden dat het allemaal goed gaat. Er liggen moeilijke dossiers, die lossen wij niet op door o.a. geld voor de volgende bestuursperiode alvast weg te sluizen naar deze begroting.
Voorzitter, er komt een eind aan dit college. Laat vers en fris bloed het begin zijn van een nieuwe collegeperiode. Nu zitten Carla, Ben, Kees en George voor mij. Laat het niet zo zijn dat een volgend college bestaat uit Harry, Carla, Ben en Kees. Laat de kiezer echt kiezen!
Stemming over de voorstellen:
- Begroting 2015: GroenLinks vindt de begroting niet sluitend en stemt daarom tegen.
- Verlengen Cultuurnotaperiode: omdat nog allerlei kortingen toegepast kunnen worden op deze nota, stemt GroenLinks tegen.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
In de pers:
Omroep Zeeland: Oppositie kritisch over dividend-eis
PZC: Aandeelhouders krijgen mogelik toch dividend door voorziene winst DELTA
Downloads