Op uitnodiging brachten we een bezoek aan het melkveebedrijf van familie Van der Wel in Nieuwerkerk. Het bedrijf is actief in het fokken en houden van melkvee. De dieren zijn gehuisvest in een vrijloopstal. Allerlei termen komen voorbij als je je verdiept in de veehouderij, intensief en extensief. Omdat we nog niet eerder een vrijloopstal van binnen hadden gezien, gingen we in op de uitnodiging.
Wat is een vrijloopstal?
De definitie van de vrijloopstal is: “Een vrijloopstal is een stal zonder ligboxen. Lig- en loopgedeelte is gecombineerd, vergelijkbaar met een potstal met stro. Echter, de uitvoering hoeft niet per se een pot te zijn. Het lig- en loopgedeelte kan ook vanaf maaiveld opgebouwd zijn. Er zijn verschillende typen bodems of vloeren mogelijk. Die onderscheiden zich in de wijze van verwijderen van vocht in de toplaag en het verminderen van stikstofverliezen.”
Waar het op neerkomt is dat de vrijloopstal duurzamer is dan de gangbare stal, met een stukje verbetering van dierenwelzijn en betere mest. De uitdaging daarbij is meer ruimte voor de dieren te combineren met minder emissie en tegelijkertijd de kostprijs te verlagen (of minimaal gelijk te houden). Meer ruimte met zachte bodems kan minder klauwproblemen geven en biedt meer mogelijkheden voor natuurlijk gedrag. Als dat gezondere dieren oplevert, kan dat de levensduur van de koe verlengen.
Daarnaast is de kwaliteit van de mest voor melkveehouders een reden om te kiezen voor de vrijloopstal. Bodems met organisch materiaal verrijkt met mest van de koeien, leveren een meststof met veel organische stof die de bodemvruchtbaarheid verbetert. Drainerende bodems voeren de urine via de onderlaag af en de dikke fractie blijft achter op de toplaag. Hiermee ontstaan twee mestsoorten, een dikke en een dunne fractie, waardoor bemesten op maat mogelijk wordt.
Kenmerken van deze bedrijfsvoering zijn ook: * gebruik van eigen geteeld ruwvoer; * duurzame mestafzet door samenwerking met een akkerbouwer; en * gedeeltelijke weidegang; * verminderd antibioticagebruik. Wat dat laatste betreft: het door de sector opgelegde verplicht gebruik van antibiotica is gelukkig verminderd, maar nog altijd een punt van zorg en aandacht. Bij minder intensief en biologische bedrijven is het gebruik beperkt tot een minimum, beter voor de koe en voor de mens en zijn omgeving.
Helaas hebben hier alleen de oudere koeien de gelegenheid tot weidegang; echt jammer voor de andere dieren. Beperking van het antibioticagebruik is een stap in de goede richting. Er ontstond discussie over waarom niet een stapje erbij doen en overgaan op biologisch. Ook ter sprake kwam de gewoonte van de boer om het kalf binnen een dag weg te halen bij de koe; in onze ogen weinig diervriendelijk.
Door de dialoog aan te gaan kregen wij over en weer een beter inzicht in wat er speelt en mocht GroenLinks ervaren dat de sector in feite blij is met de rol van partijen als de onze. Daardoor namelijk komt de agrarische sector tot andere inzichten en staat ze meer open voor een andere, duurzamere aanpak. Boer Van der Wel zegt er voor te gaan: voor het milieu, voor het dierenwelzijn, voor de maatschappelijke opgaven en voor zijn kinderen!
Van gras tot glas
Van der Wel heeft een filmpje gemaakt van zijn bedrijf, waarin het productieproces van begin tot eind te zien is, evenals de speerpunten van het bedrijf. Zie Van gras tot glas