Zeeuwse omgevingsvisie Statenvergadering 15 december 2017

Kadernota Zeeuwse Omgevingsvisie Statenvergadering 15 december 2017 - betoog Gerwi Temmink

Het belangrijkste agendapunt op de PS van 15 december 2017 was de omgevingsvisie 1.0 oftewel de opvolger van het omgevingsplan 2012-2018. M.a.w. wat mag straks wel of niet waar gerealiseerd worden in Zeeland? Veel brieven van het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en andere overheden – gecombineerd met meer dan 40 voorstellen op aanpassingen op die kadernota omgevingsvisie 2018 – maakten duidelijk dat het proces en de inbreng van alle belanghebbenden vooraf niet zorgvuldig genoeg is geweest. Omwille van de transparantie werden de aangekondigde moties en amendementen al wel vast openbaar gemaakt. De besluitvorming is in februari. Hieronder de inbreng van GroenLinks.

Voorzitter,

Staat u mij toe dat wij de omgeving gaan verkennen? Het wordt een tocht met hobbels. We trekken door Zeeland, land in zee. Er valt genoeg moois te aanschouwen. Fraaie natuur, rijke cultuur, karakteristieke kernen, dito landschappen en knappe staaltjes techniek. Allemaal veilig achter dijken en duinen en doorgaans goed bereikbaar. Maar verbeteringen blijven wenselijk!

In het omgevingsplan 2012-2018 en de bijbehorende verordening ligt vast wat waar wel of niet mag. Voor november volgend jaar dient de opvolger klaar te zijn. Dat is geen zaak van alleen de provincie. Niet voor niets zijn er tal van maatschappelijke organisaties, bedrijven, andere overheden en burgers die hun wensen nu al kenbaar maken.

GroenLinks zou het liefst zien dat al die belanghebbenden gezamenlijk werken aan de totstandkoming van die opvolger, de omgevingsvisie 1.0, net als bij de kustvisie. Helaas is daar nu geen tijd voor. Daarom wordt er gekozen voor 15 oude thema’s en een paar nieuwe, waaronder de vertaling van die kustvisie. Tot het moment dat de nieuwe Omgevingswet van kracht wordt – 2021 – resteert er gelukkig genoeg tijd om met alle betrokkenen te werken aan zo’n  omgevingsvisie 2.0.

VRAAG: houdt dit in dat gemeenten, het waterschap, bedrijven en organisaties verder niet meer betrokken worden bij de uitwerking van de kadernota naar de beleidsnota omgevingsvisie 2018 of vindt er tussendoor nog afstemming plaats?

Antwoord GS: jazeker. Maar we willen vooral samen naar omgevingsvisie 2.0.

Kortom: betekent dit dat de provincie voor de totstandkoming van de omgevingsvisie 2018 wel af kan met wat knip en plakwerk uit het bestaande omgevingsplan? Niet als het aan GroenLinks ligt! Complimenten voor de opbouw van deze kadernota. Er valt wat te kiezen. Maar de voorgestelde keuzes zijn wat ons betreft niet al te ambitieus. GroenLinks betreurt het dat er niet meer nieuwe thema’s genoemd zijn. De energietransitie bijvoorbeeld, ik kom daar straks nog op terug. Hier meld ik vast dat GroenLinks mede-indiener is van een amendement van D66 hierover.                

Voorzitter, laat mij u verder meenemen op de reis door onze provincie. Met name langs een paar essentiële schakels voor een sterke omgevingsvisie. We beginnen dicht bij huis: het coalitieprogramma. Het coalitieprogramma? Ik zie gelijk een paar fronsende blikken voor me. Maar riepen de coalitiepartijen bij presentatie van dat programma niet in koor dat de provincie bij uitstek de rol van verbinder kan spelen? Iemand die partijen bij elkaar brengt, de regie neemt. Hard nodig zegt GroenLinks met zoveel tegengestelde belangen.

Ik wil daarnaast een aanbeveling van de commissie-Balkenende in herinnering roepen. Willen we Zeeland in een stroomversnelling brengen, dan zullen we moeten zorgen voor vergroening en een slagvaardig bestuur! Niet pappen en nathouden, niet allemaal hetzelfde, maar maak gebruik van aanwezige kwaliteiten. Dat vereist sturing.

In de commissies pleitte een aantal partijen uit deze Staten om de gemeenten praktisch alle autonomie te verlenen. GroenLinks is voorstander van verantwoordelijkheden op zo’n laag mogelijk niveau neer te leggen, maar om nu de rol van de provincie zo weg te vlakken, daar is GroenLinks het niet mee eens. Net als bij een theaterstuk heb je verschillende rollen. Niet voor niks wordt er bij een theaterstuk een regisseur aangetrokken! Zonder regie vervalt ieder in zijn eigen rol, ontbreekt de samenwerking en samenhang.  

Wanneer je oproept om vanaf volgend jaar samen te willen gaan werken aan de omgevingsvisie 2.0 als onderlegger van de Omgevingswet, dan moet je juist nu al aangeven dat er een verbinder, een regisseur nodig is. Ook al klinkeñ er geluiden uit andere overheidslagen die beweren dat die nieuwe Omgevingswet hen straks alle ruimte biedt. Dat valt nog te bezien.

Zeker wanneer je er vanuit gaat dat de indeling van de ruimtelijke ordening één van de hoofdtaken van de provincie blijft. Daarom moeten wij als Staten nu heldere kaders stellen waaruit blijkt dat de provincie de regie neemt op terreinen waar dat noodzakelijk is. Opdat we in de komende jaren niet weer zien dat gemeentes tot aan de rechter gaan om uit te maken waar nou wel of niet een woonwijk mag ontstaan. Of een bedrijventerrein. Of een natuurgebied. Of gelegenheden om die energietransitie waar te maken.

Voorzitter, we naderen de finish. Ik neem u mee naar de grand finale van de energiedialogen, vorige week. Volgens mij was u daar niet, maar enkele collega Statenleden wel alsook de gedeputeerde, dhr. De Reu. Wie het wervelende optreden gezien heeft van een groep scholieren en studenten – van het VMBO tot aan de UCR – kan niet om hun boodschap heen: het is 1 voor 12! Hou op met oeverloos vergaderen, ga samen aan de slag! Maak mogelijk wat nodig is voor de energietransitie. Voor goed onderwijs, goede voorzieningen en een goede infrastructuur. Meer vervoer over water en spoor. En een goed OV.

2 VRAGEN: kan de gedeputeerde aangeven waarom de energietransitie geen extra thema is in deze kadernota en bevestigt u hier de noodzaak van het direct aan de slag kunnen gaan met de Zeeuwse energietransitie?

Daarnaast een vraag in het verlengde van wat de PvdA vroeg: zijn alle belanghebbenden doordrongen van de urgentie? En de kansen voor Zeeland?

Reactie vanuit GS zal volgen in nota van beantwoording voor het vervolg in februari 2018.

Voorzitter, daarmee zijn we terug bij deze omgevingsvisie 2018. Wat mag waar wel/niet? Het zal u niet verbazen dat GroenLinks mede-indiener is van een aantal moties/amendementen van D66, SP en PvdA die op bovenstaande koers zitten. GroenLinks onderschrijft in grote lijnen de inbreng van deze fracties aan dit debat. Daarnaast heeft mijn fractie zelf een 10 tal amendementen aangekondigd, vaak samen met hen, die ik zo vast in het openbaar toelicht.

Strekking is telkens dat wij nu al zoveel mogelijk willen inspelen op dat wat verwacht wordt en/of noodzakelijk is richting de omgevingsvisie 2.0 en nieuwe Omgevingswet. De ambitie moet zijn kaders te stellen die passen bij die nieuwe kijk op onze omgeving. En bij het coalitieakkoord, het actieprogramma van Balkenende en de oproep van die Zeeuwse jongeren. Verbind, regisseer, ruim belemmeringen uit de weg, maak mogelijk wat noodzakelijk is en bescherm/versterk wat onze provincie zo karakteristiek maakt.