Vragen verdieping vaargeul de Wielingen

ZSP wil de nautische toegankelijkheid van de haven Vlissingen-Oost verbeteren door de aanleg van een maatwerkgeul in de Wielingen, waardoor de toegankelijkheid, de betrouwbaarheid en de concurrentiepositie van de haven zal verbeteren. GroenLinks vindt dit een sterk signaal richting Antwerpen dat verder verdiepen van de Westerschelde mogelijk is, mits dit in kleine etappes gebeurt waardoor significante effecten uit te sluiten zouden zijn. Hoe verhoudt zich dit met de op 15 juni 2007 unaniem door de Staten aangenomen motie ‘geen vierde verdieping’? Gerwi Temmink stelde op 7 september vragen:

Toelichting

“Een goede nautische toegankelijkheid van de haven van Vlissingen-Oost is essentieel voor de toekomst van de Zeeuwse havens en daarmee voor een aantal bedrijven in de Zeeuwse havens. De haven van Vlissingen-Oost is nautisch goed bereikbaar voor scheepvaart met een tij afhankelijke diepgang van 16,5m.” Aldus Zeeland Seaports.

ZSP wil de nautische toegankelijkheid van de haven Vlissingen-Oost verbeteren door de aanleg van een maatwerkgeul in de Wielingen, waardoor de toegankelijkheid, de betrouwbaarheid en de concurrentiepositie van de haven zal verbeteren.

Doel van het project is om de haven van Vlissingen-Oost nautisch toegankelijk te maken voor bulkvaart met een diepgang van 16,5m. De derde (en laatste) verdieping van de Westerschelde was ‘slechts’ 15m inclusief kielspeling!

Vragen:

1. Is het college bekend met en gekend in de plannen van ZSP om de Wielingen fors uit te gaan baggeren (de zgn. Maatwerkgeul)?
   
   Ja.
2. Zo ja, wat heeft onze provinciale vertegenwoordiger c.q. aandeelhouder met die informatie gedaan? Handelde zij in opdracht van het college en heeft zij de Staten(commissie) geïnformeerd over de voorgenomen significante ingreep?
   
   In het kader van good governance gaat een aandeelhouder niet over operationele zaken van de NV Zeeland Seaports. Dat is primair een verantwoordelijkheid van het bestuur van het bedrijf.
   
   De provincie heeft als formele Zeeuwse vertegenwoordiger in de VNSC de maatwerkgeul bepleit. De staten zijn over dit proces, dat al drie jaar loopt, geïnformeerd, o.a. via een "zicht op beleid"-sessie over de Westerschelde, via de beantwoording van artikel 44-vragen in het verleden, via de jaarstukken en het Strategisch Masterplan van Zeeland Seaports en mondeling in de Statenvergadering van 6 nov jl. Er staat uit die Statenvergadering nog een toezegging open om PS te informeren bij de start van de uitvoering van het project. Aangezien er inmiddels de nodige voortgang is, zal hierover nog dit jaar informatie aan PS worden verstuurd.
3. Om de Maatwerkgeul te realiseren moet circa 600.000m3 specie gebaggerd worden en in het gebied worden teruggestort. Bij de baggerspeciestort voor verruiming van de vaarweg in de Westerschelde oordeelde de Raad van State* dat naast een WVO (Wet verontreiniging oppervlaktewateren)- ook een WM-vergunning had moeten worden aangevraagd. Ook is toen een MER-rapportage gestart, omdat sprake is van inrichtingen waarbinnen meer dan 500.000m3 baggerspecie kan worden gestort. Wordt voor de Maatwerkgeul aan alle  wettelijke verplichtingen voldaan?
   
   Een werkgroep van de VNSC heeft hiernaar gekeken. Conclusie van deze werkgroep was: Aangezien de te verwachten hoeveelheid baggerspecie minder is dan 5 miljoen m3 is er geen MER-plicht of meldingsplicht, maar geldt er voor de benodigde besluiten die worden voorbereid met afdeling 3.4 Awb (Ontgrondingenwet en Waterwetvergunningen) een MERbeoordelingsplicht. In het kader van de Natuurbeschermingswet wordt een passende beoordeling uitgevoerd.
   
   Zeeland Seaports is initiatiefnemer en uitvoerder van het project en zal aan alle wettelijke verplichtingen moeten voldoen.
4. Mochten deze plannen doorgaan, dan heeft dat tot gevolg dat er meer goederen via de haven van Vlissingen worden getransporteerd. Dat heeft zonder meer gevolgen voor de achterlandverbindingen. Bent u het met ons eens dat ook dit aspect in een MER zou moeten worden onderzocht en is dat het geval?
   
   De maatwerkgeul wordt aangelegd om bulkschepen beter toegang tot het Sloegebied te verschaffen. Die bulk wordt in de regio verwerkt en leidt naar onze inschatting niet tot extra transportstromen op spoor en weg en hoogstens in beperkte mate op de (binnen)scheepvaart.
5. Een van de uitgangspunten van de natuurtoets is dat, door de verdieping van de Wielingen, er per jaar 1-2 schepen meer de haven zullen aandoen. Is deze beperkte toename realistisch? En is het maatschappelijk verantwoord om de Westerschelde, die al zo sterk onder druk staat, voor zo een kleine toename in de scheepvaart verder onder druk te zetten? Bent u werkelijk van mening dat deze - volgens ZSP - beperkte ingreep de concurrentiepositie van de haven zal verbeteren? Welke verborgen agenda zit hier achter?
   
   Deze aanname is door de initiatiefnemer van het project, Zeeland Seaports, als realistisch bestempeld. Wij hebben geen reden hieraan te twijfelen. Van een verborgen agenda is ons niets bekend.
   
   De concurrentiepositie van de Zeeuwse havens zal door de aanleg van de maatwerkgeul verbeteren, omdat een betrouwbare bereikbaarheid voor diepe zeeschepen een belangrijke voorwaarde is voor rederijen om een haven wel of niet aan te doen.
   
   Van initiatiefnemer Zeeland Seaports hebben wij vernomen dat uit de passende beoordeling naar voren is gekomen dat de Westerschelde niet verder onder druk komt omdat er geen significante effecten van de ingreep zijn.
6. Welke gevolgen zijn er voor Vlissingen? Meer en grotere schepen langs de Vlissingse Boulevard. Is het veiligheidsaspect onderzocht?
   
   De vaargeul, waar de Wielingen onderdeel van uitmaakt, loopt niet langs de Vlissingse Boulevard. De gevolgen voor Vlissingen zullen vooral zijn dat de concurrentiepositie van de haven goed blijft. Veiligheid is uiteraard een doorlopend aandachtspunt van alle betrokken overheden en is ook in VNSC-verband besproken en getoetst.
7. Door de aanmerkelijke verruiming van de vaargeul in de Wielingen komt er een extra getijdegolf de Westerschelde binnen. Is onderzocht welk effect dit heeft op de getijdenbeweging in de Westerschelde zelf?
   
   Zeeland Seaports heeft dit laten onderzoeken door Arcadis in een hydromorfologisch onderzoek. Uit dit onderzoek blijkt dat het effect van de verdieping op waterstanden en stroomsnelheden beperkt is en vooral van lokale aard.
8. De Westerschelde is volgens het eindrapport onderzoek derde verruiming een zand exporterend systeem geworden en zijn er o.a. ontwikkelingen op de platen en m.n. ondiep water. Zijn al deze zaken - gelet op de plannen - onderzocht op de actualiteit en gevolgen?
   
   Zeeland Seaports heeft een hydromorfologisch onderzoek laten uitvoeren door Arcadis om de effecten van de aanleg maatwerkgeul te onderzoeken.
9. Bent u zich ervan bewust dat het verdiepen van de Wielingen een sterk signaal richting Antwerpen is dat verder verdiepen van de Westerschelde mogelijk is, mits dit in kleine etappes gebeurt waardoor significante effecten uit te sluiten zouden zijn? Is dat wellicht de verborgen agenda? Hoe verhoudt zich dit met de op 15 juni 2007 unaniem door de Staten aangenomen motie** ‘geen vierde verdieping’?
   
   De vaargeul de Wielingen maakt geen onderdeel uit van de Westerschelde zoals gedefinieerd in het besluit over de derde Verruiming (oostelijk van de meridiaan 3°33’). Er is dus geen directe link met eventuele toekomstige verruimingen van de Westerschelde. Het college staat nog steeds achter de motie uit 2007.
10. Is dit onderwerp besproken in de VNSC en met welk resultaat? Kunt u de Staten hierover informeren?
    
    Ja. De VNSC heeft het project beoordeeld op basis van het gedachtengoed "bereikbaarheid, veiligheid en natuurlijkheid", en ingestemd met de start van de vergunningprocedure.
11. Bent u zich ervan bewust dat het verdiepen voor toegankelijkheid, zonder iets aan de pijler ‘natuurlijkheid’ te doen, kan zorgen dat verdere verdieping van de Westerschelde ook kan zonder extra investeringen in de pijler ‘natuurlijkheid’? Dit strookt niet met eerdere afspraken. Hoe kijken GS tegen deze veronderstelling aan?
    
    Wij zijn, ook gelet op de besluitvorming in de VNSC, van mening dat de maatwerkgeul niet strijdig is met het gedachtengoed "bereikbaarheid, veiligheid en natuurlijkheid".
12. Bent u - vanwege de vele aanwezige kennis over de morfologie van de Westerschelde- bereid onder regie van de universiteit Antwerpen een passende beoordeling te laten maken voor deze ‘vierde verdieping’ waarbij ook de effecten op de gehele Westerschelde meegenomen worden alsmede de verslechtering van het aanwezige habitattype ter plaatse?
    
    Er is geen sprake van een vierde verruiming van de Westerschelde (zie ook vraag 9), dus het is niet aan de orde een passende beoordeling voor een vierde verruiming op te stellen. Zeeland Seaports heeft voor de maatwerkgeul Wielingen reeds een passende beoordeling laten uitvoeren door Arcadis.
13. Bent u met ons van mening dat dit plan ongewenst is, alleen al vanwege het feit dat de Westerschelde onlangs verdiept is tot maximaal 15m inclusief kielspeling? Is dit ‘diep, dieper, diepst’-spel niet meer dan verwerpelijk en een kopie van het WCT-debacle?
    
    Nee.
    
    Voor de volledigheid merken wij op dat de zogenaamde maatwerkgeul een relatief kleine ingreep is: de vaargeul wordt niet over de hele lengte of breedte verdiept. Er wordt binnen de bestaande vaargeul een smalle verdieping aangebracht voor alleen de opvarende schepen.

  http://www.commissiemer.nl/advisering/afgerondeadviezen/854

  https://zeeland.groenlinks.nl/sites/groenlinks.nl/files/downloads/newsa…

Zie ook:

Verdieping Wielingen groot risico voor Westerschelde