Door Kingfish is een verzoek ingediend om planologische medewerking aan de vestiging van een viskwekerij bij de Zeelandbrug - ter plaatse van voormalige Stichting Zeeuwse Tong - voor de kweek van Yellowtail Kingfish. Het gebied heeft de bestemming ‘agrarisch’ en is aangewezen als ontwikkelingszone voor extensieve aquacultuur. Hier gaat het echter om intensieve aquacultuur, een methode van viskweken die hier niet rechtstreeks is toegestaan. GroenLinks stelde op 26 november vragen en vandaag ontvingen we de antwoorden van GS:

Toelichting

Door Kingfish Zeeland i.o. is een verzoek ingediend om planologische medewerking aan de vestiging van een viskwekerij aan de Oost-Zeedijk bij de Zeelandbrug. Het bedrijf richt zich op de kweek van Yellowtail Kingfish. De viskwekerij wordt gevestigd ter plaatse van het voormalige proefbedrijf van Stichting Zeeuwse Tong. Het bedrijf zal gefaseerd worden gerealiseerd, te beginnen met 2.000 m2, vervolgens 5.000 m2 en tenslotte naar 15.000 m2.

Het plangebied heeft de bestemming ‘agrarisch’ en is aangewezen als ontwikkelingszone voor extensieve aquacultuur. Hier gaat het echter om intensieve aquacultuur, een methode van viskweken die hier niet rechtstreeks is toegestaan.Voor het kweken van Yellowtail Kingfish is vers zout water van goede kwaliteit nodig; dat is in de Oosterschelde aanwezig. In de nabijheid is een aanvoerleiding voor zout water aanwezig.

Vragen

  1. Bent u bekend met het plan van Kingfish Zeeland?

    Ja.
  2. Bent u met ons van mening dat hier sprake is van nieuwvestiging van niet-grondgebonden intensieve aquacultuur, wat niet is toegestaan in het kader van de Verordening Ruimte? Naar onze mening is er feitelijk geen verschil tussen de voorgestelde Kingfish kwekerij en de uitbreiding/vestiging van een intensieve veehouder. Deelt u deze mening? Zo nee, waarom niet?

    Het gaat hier om de vestiging van een nietgrondgebonden intensief aquacultuurbedrijf. In clustergebieden, zoals hier aan de orde, zijn op grond van het Omgevingsplan Zeeland alle vormen van aquacultuur toegestaan.Dit past in het stimulerend beleid zoals dat door Provinciale Staten is vastgesteld. De Verordening Ruimte Provincie Zeeland is een vertaling van dat beleid en daarin zijn geen specifieke regels voor aquacultuur opgenomen.
  3. De locatie is gekozen omdat er gemakkelijk zout water vanuit de Oosterschelde rondgepompt kan worden. Is de kwaliteit van het water uit de kweekbassins van dusdanige kwaliteit dat dit kan leiden tot verontreiniging van de Oosterschelde? Zo ja, hoe denkt u dit te voorkomen?

    Kingfish Zeeland maakt gebruik van een recirculatie aquacultuur systeem (RAS). Hierbij is sprake van een zeer beperkte lozingsstroom die daardoor goed en rendabel te zuiveren is. De concentraties aan vervuilende nutriënten (stikstof en fosfaat) die geloosd worden zijn daardoor beperkt. Bovendien worden deze getoetst aan de regelgeving van Rijkswaterstaat (i.c. de Waterwet). Naast controles door RWS, wordt ook door het bedrijf zelf continu gecontroleerd of aan de eisen van de lozingsvergunning wordt voldaan.
  4. Hoe is – gezien het gebruik van Oosterscheldewater - te voorkomen dat er vissen (eitjes, larven, juveniele dieren) ontsnappen naar de Oosterschelde? Wordt met deze soort de naleving van de natuurbeschermingswet gegarandeerd?

    Ja, de Natuurbeschermingswet wordt nageleefd. Kingfish Zeeland maakt gebruik van een gesloten kweeksysteem. Hierdoor zijn ontsnappingen uitgesloten. Alle water verlaat de kwekerij door fijnmazige roosters. Aansluitend vindt anaerobe zuivering plaats;het te lozen water is gedurende lange tijd zuurstofloos. Zowel vissen als larven of eitjes zullen dit niet overleven. Het te lozen water uit het broedhuis en quarantaine-systeem wordt volledig gedesinfecteerd in een laatste zuiveringsstap. Tenslotte merken wij op dat de Yellowtail Kingfish slechts kan overleven binnen een temperatuursrange van 13 graden Celsius tot 30 graden Celsius. Daalt de temperatuur beneden de 12 graden Celsius dan sterft deze vis.
  5. De Yellowtail Kingfish – een enorme roofvis van 50-100cm - komt normaal gesproken voor in de Stille Oceaan; niet de soort die je in de Oosterschelde wilt hebben. Deelt u onze zorgen over de kans op deze onbedoelde roofvis in de Oosterschelde? Hoe denkt u dit te voorkomen?

    Zie het antwoord op vraag 4.
  6. Bent u bekend met de omstandigheden waaronder de kweek plaatsvindt? Certificering van de Yellowtail Kingfish is volgens het Wereld Natuurfonds* nog niet mogelijk, omdat er geen standaard voor de soort bestaat. De provincie Zeeland staat duurzaamheid voor. Bent u met ons van mening dat hier geen sprake is van duurzame visteelt?

    Wij zijn bekend met de omstandigheden waaronder de kweek plaatsvindt. Wij zijn het niet met u eens dat geen sprake is van duurzame viskweek. Recirculatie Aquacultuur Systemen (RAS) wordt wereldwijd gezien als het toekomstbeeld voor een duurzame aquacultuur. Hieraan liggen de volgende argumenten ten grondslag: de voederconversie in dit bedrijfsmodel is 2 tot 3 keer zo laag als in kweek op zee, de CO2 footprint van viskweek is vele malen lager dan die van landbouwdieren, de vuiluitstoot is minimaal en negatieve effecten op de populatie als gevolg van roofdieren, extreme weersomstandigheden, watervervuiling of algenbloei zijn nagenoeg uitgesloten. Op dit moment wordt Yellowtail Kingfish geïmporteerd uit Japan en Australië. Lokale productie leidt tot een kleinere footprint qua energiegebruik, waterconsumptie en CO2-uitstoot als gevolg van transport. Tenslotte vormt Yellowtail Kingfish een vervanger van tonijn en zwaardvis in het hogere marktsegment, waardoor de visserijdruk op de natuurlijke bestanden van deze overbeviste soorten verlaagd kan worden. Certificering van kweekvis volgens het Aquaculture Stewardship Council (ASC) is als systeem nog steeds in ontwikkeling en derhalve nog niet gereed voor alle soorten vis. De specifieke standaarden voor de kweek van Yellowtail Kingfish zijn ongeveer 1,5 jaar geleden vastgesteld. ASC biedt echter om commerciële redenen (het aantal kwekerijen is beperkt) voor deze soort nog geen certificeringsmogelijkheid. Met betrekking tot duurzaamheid merken wij tenslotte op dat het dak van de Kingfish kwekerij volledig zal worden bezet met zonnepanelen.
  7. Vindt u intensieve aquacultuur met exotische vissen van dergelijk formaat – een vorm van bio-industrie -  thuishoren in kweekbassins op land en in onze provincie? Met andere woorden: vindt u dergelijke intensieve dierhouderij in ethisch en moreel opzicht en uit het oogpunt van dierenwelzijn verantwoord?

    In het Omgevingsplan is aangegeven dat industriële aquacultuur in bedrijfsbebouwing zowel op bedrijventerreinen als in de clusteringsgebieden is toegestaan. Hieraan liggen ruimtelijke overwegingen ten grondslag. Ethische en morele opvattingen zijn geen overwegingen die in de nu aan de orde zijnde procedure van invloed mogen zijn. Dierenwelzijn krijgt ook in de aquacultuur aandacht. Slechts na goedkeuring door het ministerie EZ mag een specifieke vissoort gekweekt worden. Hiertoe is voor Yellowtail Kingfish circa drie jaar onderzoek uitgevoerd. Dierenwelzijnsfactoren vormden hierbij een belangrijk aandachtspunt. Een commissie van deskundigen heeft op basis van een onafhankelijke rapportage geconcludeerd dat het kweken van Yellowtail Kingfish in RAS op diervriendelijke wijze plaats kan vinden. Op basis van genoemde onafhankelijke rapportage en het deskundigenadvies heeft het ministerie EZ de hier aan de orde zijnde vis, Yellowtail Kingfish, op de lijst van voor productiedoeleinden te houden diersoorten geplaatst.
  8. Wat betekent dit bedrijf voor het landschap: blijft de bebouwing zoals die nu is , of valt hier nog meer bebouwing te verwachten? Zo ja: bent u met ons van mening dat dit niet gewenst is? Volgens GroenLinks leidt namelijk tot verrommeling van het landschap.

    Het bestemmingsplan kent een bouwvlak van 1,5 ha. Het bedrijf zal gefaseerd worden opgericht. Wij hebben in een zienswijze onze zorg uitgesproken over deze ontwikkeling op korte afstand van de Deltaweg. Wij zijn hierover in overleg met de gemeente.
  9. Zijn GS van plan handhavend op te treden in het geval uitbreiding van de huidige bebouwing op deze locatie middenin het landschap plaatsvindt, omdat dit niet past bij het Zeeuwse landschap en het toerisme geen goed doet?** Zoals gesteld in ons antwoord onder 8 gaat het om een ontwikkeling van maximaal 1,5 ha. Een zorgvuldige situering en vormgeving

    van het bedrijf achten wij van belang vanuit de door u aangedragen aspecten. Ons overleg is daarop gericht.
  10. Hoe verhoudt dit plan zich tot de richtlijnen en regels van het Omgevingsplan?

    Zie ons antwoord op vraag 2.
Of het hier een duurzame viskweek betreft, hangt af van de omstandigheden waaronder de kweek plaatsvindt. Het mede door het WNF geïntroduceerde ASC-keurmerk staat voor een verantwoorde kweek; de vis is afkomstig uit een kwekerij die de natuurlijke omgeving niet aantast, richtlijnen naleeft op het gebied van waterverontreiniging en niet onnodig gebruik maakt van antibiotica, de negatieve invloed op wilde soorten beperken, bijvoorbeeld door het voorkomen van ontsnappingen die de lokale soorten zouden bedreigen, de vis voeren met verantwoord visvoer en zorgen voor een goede dier gezondheid, bijv. geen onnodig gebruik van antibiotica en chemicaliën. [Bron: WNF]
** We verwijzen hierbij naar de ‘Bescherm de Kust’-campagne van de gezamenlijke natuurorganisaties. Er bestaat een grote maatschappelijke weerstand tegen de bebouwing van onze kustlijn. Bebouwing van deze aard kan hier ook toe gerekend worden.

In de media:

PZC: GroenLinks fel tegen kwekerij van roofvis bij Oosterschelde

Zie ook onze zienswijze

Vervolgens gingen we op 24 mei 2016 werkbezoek bij Kingfish i.o.