Voorzitter,
We kunnen er niet omheen. Er is werk gemaakt van de jaarrekening 2021. Bijna 300 blz. aan verantwoording, zowel inhoudelijk als financieel. Complimenten daarvoor van de fractie van GroenLinks, evenals voor de beantwoording van onze technische vragen. Cijfermatig klopt het verhaal. Het voorstel om van de 13 miljoen euro positief resultaat 6 miljoen door te schuiven naar de bestemmingsreserve en 7 miljoen naar de Algemene Reserve kan rekenen op instemming van mijn fractie.
Dit met een kanttekening. Zowel de accountant als de auditcommissie wijzen op de interne beheersing van met name die jaarlijks toenemende boeggolf.
VRAAG: Is GS bereid voor de volgende jaarrekening te (laten) onderzoeken of al die doorgeschoven posten naar de Bestemmingsreserves ook wel echt gebruikt worden waarvoor die bestemd zijn op de geplande tijden? En of er nog strakker begroot kan worden opdat er niet teveel resteert aan positieve resultaten?
Reactie GS, ja dat is men zeker van plan.
De fractie van GroenLinks onderschrijft de aanbevelingen van de accountant en de auditcommissie volmondig inclusief het verzoek of die verantwoording korter kan.
VRAAG: Gaat GS alle aanbevelingen overnemen van zowel de accountant als de auditcommissie? En zo ja, hoe dan?
Reactie GS: ja, die gaan we overnemen. In overleg met auditcommissie gaan we hieraan werken.
Inhoudelijk kunnen wij ons voorstellen dat dhr. Van der Maas tevreden zal zijn wanneer zijn voornemen om overal veilige en op aanbod reagerende verkeerslichten, in de pas loopt met de beoordelingen van de grote projecten, maatschappelijke opgaven en programma’s volgens het stoplichtenmodel. Immers met 238 keer groen kunnen we praktisch overal door op de ingezette koers, bij 42 keer oranje zal er een tandje bij of afgeremd moeten worden en met 2x rood staat er weinig stil.
Of inwoners, bedrijven en organisaties het beleid ook zo positief beoordelen? Mijn fractie neemt in ieder geval een paar urgente aandachtspunten mee in de volgende paragraaf, die van de voorjaarsnota 2022.
Ad voorjaarsnota 2022
Voorzitter,
De grote maatschappelijke opgaven hebben we de afgelopen jaren als PS vastgesteld. De energietransitie, klimaatstrategie, Omgevingsvisie, Zichtbaar Zeeland, de Regionale mobiliteitsstrategie en het zoetwaterplan zijn aanbeland in de uitvoeringsfases. Doorgaans is het niet zo gek wanneer een college dan in het laatste jaar van haar bestaan wat gas terugneemt. Zeker wanneer we allemaal geacht worden wat minder gas en water te gebruiken.
Echter juist die simpele voorstellen, gecombineerd met de complexe effecten van de oorlog in de Oekraïne, laten zien dat we ook hier in Zeeland niet achterover kunnen leunen. Integendeel. Niet iedereen kan alles nog betalen. De maatschappelijke uitdagingen stapelen zich op. Denk bijvoorbeeld aan de energiecrisis, armoedecrisis, opvangcrisis, het gebrek of overschot aan water, droogte, de vervuiling van lucht, water, bodem en de stikstofcrisis om er een paar te noemen.
Gelukkig beseft het college eveneens dat achteroverleunen er ditmaal niet inzit en komt zij met voorstellen in de voorjaarsnota waar GroenLinks op zich achter kan staan. Zoals het belang van de woonagenda, de regiodeals, het ondersteunen van de cultuur, de sport, het OV en het coronaherstel, het landelijk gebied, de biodiversiteit, de energietransitie en de klimaatmaatregelen. Partijen als CU, PvdD, PvdA, VVD, SGP en het CDA komen later in deze vergaderingen met aanscherping hierop. GroenLinks zal regelmatig mede-indiener zijn van de betreffende moties.
Het geheel overziend vraagt de fractie van GroenLinks zich echter af of de urgentie en het tempo van een aantal transities wel voldoende onderkend worden. Teveel zien we dat ingezet wordt op bestaande structuren. En de neiging bestaat in de verdediging te schieten voor het eigen belang, de eigen sector. In de ogen van GroenLinks zullen we bereid moeten zijn systemen te doorbreken. Dat zal in samenspraak met Europa, Rijk, andere overheden, bedrijven, organisaties en inwoners moeten gebeuren, ook in Zeeland.
Op provinciaal niveau wil de fractie van GroenLinks daarom nu komen met een drietal voorzetten. Wat de stikstofcrisis betreft heb ik vanaf het begin – na de uitspraak van de Raad van State en de maatregel van maximaal 100 km overdag op de snelweg – geroepen dat dit nog maar het topje van de ijsberg was. Gezien de ontwikkelingen is het goed dat er nu in ieder geval eindelijk concrete einddoelen gesteld worden. Hard nodig. Voor de natuur, maar ook om weer ruimte te kunnen krijgen voor het bouwen van woningen etc. Wat GroenLinks betreft houden we vast aan die einddoelen! En gaan we met alle sectoren zitten om te bekijken hoe we die het best kunnen bereiken in Zeeland. Niet door het af te schuiven op het buitenland, de zee- of luchtvaart. Maar door samen te bekijken wie waar in welke mate kan bijdragen. Op basis van correcte kaartjes natuurlijk.
In het licht van zuivere kaartjes en de noodzaak om o.a. ook de luchtvaart aan te pakken, heeft de fractie van GroenLinks Zeeland een vraag. Op de site van Schipholwatch blijkt dat er al bijna een jaar geleden een rapport van de TU Delft is verschenen met stikstofuitstoten van de luchtvaart. Die moeten echter nog verwerkt worden op de kaartjes.
De VRAAG: Hoe ziet GS de inzet van zware Bristow helikopters in deze vanaf vliegveld Midden Zeeland? Zeker wanneer die gaan vragen om talloze extra trainings- en oefenvluchten?
Reactie GS: alleen vergunning voor de reddingsvluchten. Wil men uitbreiden met trainings- en oefenvluchten dan kan dit niet op grond van het huidige luchthavenbesluit. Men zal dan een wijziging moeten aanvragen. Het is dan aan PS om daarmee wel of niet in te stemmen. Tot op heden is geen aanvraag daartoe ontvangen.
Over uitstoot gesproken. Bijna alle partijen in PS, plus GS, onderschrijven de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs en de Zeeuwse varianten daarop. Uitwerkingen van beleid bevatten volgens afspraak een klimaatparagraaf. Echter is die doorgaans amper ingevuld omdat we de CO2 effecten niet goed kennen.
Daarom dient de fractie van GroenLinks een motie in met het verzoek om uit het PS-budget geld beschikbaar te stellen voor een onderzoek naar de totale hoeveelheid uitstoot aan CO2 van alle sectoren in Zeeland per jaar. Inclusief een doorberekening hoeveel jaar wij nog op dezelfde wijze door kunnen produceren en uitstoten alvorens die klimaatdoelen zijn bereikt. De gemeenteraad en het College van B&W van Schouwen-Duiveland hebben zo’n onderzoek het afgelopen jaar laten doen. Daardoor werd e.e.a. veel duidelijker en kregen college, coalitie en oppositie beter inzicht in welke keuzes er gemaakt moeten worden. Uiteraard blijven die keuzes aan de politiek. Maar het rapport leverde een belangrijke onderlegger voor waar college en raad komende jaren op willen inzetten. Ik heb dit nog wat verduidelijkt in onze motie over het CO2budget. We hopen en vertrouwen op voldoende steun vanuit PS voor dit onderzoek.
Tot slot voorzitter rond ik af. Daartoe keer ik terug naar de vele uitdagingen waar wij voor staan. GroenLinks wijst regelmatig op de dwarsverbanden daartussen. En ditmaal op hoe daarmee een bijdrage geleverd kan worden aan de landbouwtransitie. Voedselbossen dragen immers bij aan oplossingen voor stikstof, CO2, water- en bodemhuishouding en de biodiversiteit.
De belangstelling is dusdanig groot, zeker van agrarische zijde, dat de behoefte aan een Zeeuws hulploket sterk groeit. Men kan thans al de nodige hulp verkrijgen via websites en/of SLZ. Maar de professionals die al werken met zo’n voedselbos worden met tal van hulpvragen geconfronteerd, door mensen uit de landbouwsector. Vragen die veel verder gaan dan hetgeen nu beschikbaar is. Een bundeling om kennis en informatie te delen in een specifiek Zeeuws hulploket zou in een grote behoefte voorzien.
Invulling kan met behulp van de huidige ervaringsdeskundigen. Huidige eigenaren, beheerders van digitale platforms, SLZ e.a. De ZLTO vroeg ons van de week nog eens nadrukkelijk om terug te komen voor meer info over Zeeuwse voedselbossen en denkt mee. Als het goed is zijn beide moties van GroenLinks inmiddels ingediend. Mede-indieners hiervan zijn PvdA, CU, PvdD, SP en D66.
GroenLinks heeft ingestemd met de jaarrekening 2021. Dat deed praktisch elke partij.
Idem dito voor de voorjaarsnota 2022. Met daarbij een nipt aangenomen amendement van de CU en o.a. GroenLinks om extra middelen structureel ter beschikking te stellen voor het ecologisch bermbeheer.
Onze eigen moties haalden het niet omdat de rechtse en christelijke partijen ze niet nodig vonden.
Wel stelde de gedeputeerde dat ze de waardevolle suggesties ter verbetering van de informatie over voedselbossen mee zou nemen. Daar zullen we haar zeker aan houden. Wordt vervolgd. Net als het CO2 verhaal bij de RES 2.0. Daarnaast zijn er wel een aantal moties aangenomen waarvan GroenLinks mede-indiener was; o.a. het niet verder afschalen van het OV, ook al stoppen de coronaherstelmaatregelen na 1-1-23.